Hartswater

Hartswater is 'n dorp geleë tussen Jan Kempdorp en Taung, in die Vaalharts-besproeiingskema van die Noord-Kaapprovinsie van Suid-Afrika. Die townships Bonita Park en Pampierstad is naby die dorp. Die bevolking was 10 465 inwoners in 2011,[1] vergeleke met 2 458 in 1979, waarvan 1 300 wit was.[2]

Nota: Hierdie artikel handel oor die nedersetting in die Noord-Kaap. Vir die veesiekte, sien hartwater.
Hartswater

Phokwane
Dorp
Hartswater is in Noord-Kaap
Hartswater
Hartswater
 Hartswater se ligging in Noord-Kaap
Koördinate: 27°46′0″S 24°49′0″O
LandVlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
ProvinsieNoord-Kaap
DistrikFrances Baard
MunisipaliteitPhokwane
Stigting1934
Oppervlak
 • Totaal10,77 km2 (4,16 vk. myl)
Bevolking
 (2011)[1]
 • Totaal10 465
 • Digtheid972/km2 (2 520/vk. myl)
Rasverdeling (2011)
 • Wit mense12.0%
 • Indiërs/Asiërs0.6%
 • Bruin mense30.2%
 • Swart mense56.3%
 • Ander1.5%
Taal (2011)
 • Afrikaans47.8%
 • Tswana37.9%
 • Engels7.8%
 • Xhosa1.8%
 • Ander4.7%
Poskode (strate)
8570
Poskode (posbusse)
8570
Skakelkode053
Webwerf

Die Kalahari-agtige omgewing in en om die dorp is in 'n lusoord omskep, danksy die water van die Vaalrivier wat in reuse betonkanale sowat 50 km ver hierheen herlei word. Deur die ywer van die eerste nedersetters is die sanderige, beboste bodem in 'n kort tydperk ná die dorp aangelê is, in ryk, vrugbare aarde omskep.

Ontstaan

In 1933 begin die departement van besproeiing met die bou van 'n uitkeerdam in die Vaalrivier naby Warrenton en ook met die bou van kanale na die Hartsriviervallei (destyds "Hartzriviervallei"). Sowat duisend blankes het aan die werk deelgeneem, wat een van die regering se oplossings vir die Armblankevraagstuk was. Die eerste nedersetters het in 1938 op Vaalharts aangekom en binne 12 jaar is meer as duisend kleinhoewes daar beset. Terselfdertyd het nedersetters hulle op Hartswater begin vestig, sodat dit kort voor lank 'n selfstandige dorp geword het. In die omgewing het nedersetters elk 'n kleinhoewe van 30 morg (amper 26 hektaar) besproeibare grond gekry.

NG gemeente
Die kerkgebou van die NG gemeente Hartswater, in die jare sewentig afgeneem deur die amateurkerkfotograaf John Conroy.

Die plaaslike gemeente van die NG Kerk is op 8 Mei 1946 met 750 lidmate van die gemeente Vaalharts op die gelyknamige besproeiingskema afgestig.[3] Die eerste leraar, ds. J.S. Grove, is reeds op 4 Augustus daardie jaar bevestig en moes voorlopig in 'n nedersettershuis langs die Ebenhaezersaal woon. Dit was die eerste kerklike gebou wat hier opgerig is sedert die moedergemeente op 17 Mei 1941 van Warrenton afgestig het.

Omdat honderde huisgesinne uit alle dele van die land hulle heenkome hier kom soek het, het die ou saal gou te klein geword en in Desember 1950 wy die gemeente die Immanuelsaal met sitplek vir 325 mense in. Toe die gemeente sy vyfde verjaardag in 1951 vier, was hier reeds 1 200 lidmate. In dieselfde jaar kom die gemeente Noorderharts tot stand met Magogong as sentrum, waar die Immanuel-saal geleë was, sodat Hartwater se sentrum die Phokwane-stasie geword het. Die gedeelte van die gemeente op en om Tadcaster het in 1960 van Hartswater afgestig.

In 2009 was dit steeds 'n betreklik groot plattelandse gemeente met sowat 900 volwasse (belydende) lidmate en twee voltydse leraars.[4] In die NGK Jaarboek van 2021 was die lidmaattal 879 belydend en 247 doop.

Bronnelys

Verwysings
  1. "Hoofplek Hartswater". Sensus 2011.
  2. Rosenthal, Eric, Encyclopaedia of Southern Africa, Juta and Company Limited, Kaapstad en Johannesburg, 1978
  3. Olivier, ds. P.J., Ons gemeentelike feesalbum, N.G. Kerk-uitgewers, Kaapstad en Pretoria, 1952
  4. Adri-Louise van Reenen (red.), Jaarboek van die Nederduitse Gereformeerde Kerke 2009, Tydskriftemaatskappy, Wellington, 2008.

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.