Haithabu

Haithabu (Oudnoors:Heiðabýr, afgelei van heiðr = heide, en býr = plaas; Deens: Hedeby, [ˈheːð̩byːˀ]; Latyn: Heidiba; huidige Duitse naam: Haddeby) was as die eerste werklike Middeleeuse stad in Noord-Europa 'n belangrike sentrum vir die handel tussen Skandinawië, die Noordseegebied, die Baltiese lande en die Frankies-Duitse gebiede in die suide.

Die ligging van Haithabu/Hedeby

Gerekonstrueerde Wikinghuise

Haithabu*
Unesco-wêrelderfenisterrein
Herboude huise in die omgewing van die ou nedersetting
Haithabu Ligging van Haithabu in Duitsland
Koördinate: 54°29′28″N 09°33′55″O
Lande	Duitsland
Tipe	Kultuur
Kriteria	iii, iv
Verwysings	1553
Streek†	Europa
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	2018  (42ste Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Haithabu was op die Kimbriese skiereiland aan die Schleirivier en in die Sleeswykse Istmus (landengte) tussen Noordsee en Oossee naby die geskiedkundige Osse- of Leërpad geleë. Die nedersetting het deel uitgemaak van die administratiewe gewes Arensharde. Tans lê die gebied in die munisipaliteit Busdorf naby die stad Schleswig in die administratiewe distrik Schleswig-Flensburg (deelstaat Sleeswyk-Holstein, Duitsland).

Die stad het in die 8ste eeu as 'n klein Wikingdorp ontstaan en reeds in die volgende eeu tot 'n beduidende handelsplek ontwikkel. In die 10de eeu het Haithabu, wat aanvanklik onder Deense heerskappy gestaan het, omstreeks 900 deur Sweedse Wikings beset is en in 983/984 weer Deens geword het, sy bloeitydperk beleef. Die ekonomiese agteruitgang van Haithabu het omstreeks die jaar 1000 begin. Vyftig jaar later is die stad deur 'n verwoestende brand getref.

Haithabu, wat al eeue lank verlate lê, vorm saam met die Danewerk in sy omgewing en die geskiedkundige wal van die Slawiese Wagriërs in Oldenburg in Holstein een van die beduidendste argeologiese monumente in Sleeswyk-Holstein. Argeologiese opgrawings in Haithabu was 'n belangrike bydraer tot kennis van die Wikingtydperk se ekonomiese, kulturele en politieke geskiedenis.[1] Verdere argeologiese ondersoeke, wat in 2002 met behulp van elektromagnetiese meetinstrumente gedoen is, het getoon dat Haithabu 'n beplande en dig beboude stad was.[2] Haithabu is in 2018 saam met die Danewerk deur Unesco as wêrelderfenisgebied gelys.[3]