Goethiet

Goethiet is 'n mineraal met formule FeOOH. Dit is die ortorombiese α-allotroop van yster(III)oksiedhidroksied. Dit is na die Duitse digter Johann Wolfgang von Goethe genoem wat ook 'n mineraalversamelaar was.[2]

Goethiet

Goethiet op kwarts
Formule	FeO(OH)
Onsuiwerhede	Mn
Nickel-Strunz (10)	4.FD.10
Kleur	bruinerig swart, geelbruin, rooierig bruin
Streep	gelerig bruin, oranjegeel, okergeel
Glans	adamantyn, syagtig, metallies, dof
Hardheid	5 -5,5 (Mohs)
Digtheid	4,27 -4,29 g/cm3
Dubbelbreking	tweeassig (-)
RI-waardes	nα = 2.260 – 2.275 nβ = 2.393 – 2.409 nγ = 2.393 – 2.409
Ruimtegroep	Pnma[1]
Struktuurtipe	Diaspoor
Eenheidsel	a = 9.956 Å, b = 3.0215 Å, c = 4.608 Å (in Pnma)

* Lys van minerale
Portaal Geologie

Hierdie mineraal word volop in die grond en sediment op Aarde en is selfs op Mars se oppervlak aangetref.

Magnetisme

Die mineraal se teenwoordigheid is kenmerkend aan die vorming en die latere geskiedenis van 'n sediment. Verwering is die rede vir sy vorming en sy magnetiese eienskappe maak dit 'n belangrike mineraal in die navorsing van paleomagnetisme wat tydens sy vorming geheers het.

Goethiet is ferrimagneties met die c-as as die eenvoudigste magneetrigting.[1] Dit het 'n Néel-temperatuur[3] van gemiddeld 102 °C. In die temperatuurbereik van 300 – 400 °C ontbind die mineraal en vorm α-Fe₂O₃ (hematiet) wat 'n Néel-punt van 680 °C uitwys. Die anisotropiekonstante K = 90 ± 20 J/m3 volgens die kamertemperatuurbepaling van Martin-Hernandez en García-Hernández.[4]

Kristalstruktuur

Goethiet is isostruktureel met diaspoor (AlO(OH)). Dit bestaan uit 'n heksagonale digpakking van suurstofatome (altwee oksied-O²⁻- en hidroksied-(OH)⁻-ione) in die [010]-rigting van die Pnma-sel gestapel. Tussen hierdie lae is (hoë-spin) Fe(III)-ione wat die helfte van die oktaëdriese holtes vul. Hulle is in dubbelrye gerangskik. Daar is dubbelrye van leë holtes tussen hulle, wat aan die oppervlak van die kristal as striasie sigbaar kan wees. Die ysterioon word deur 3 O²⁻- en 3 (OH)⁻-ione omring in 'n effens vervormde FeO₃(OH)₃-oktaëder. 'n Dubbelketting van oktaëders wat rande deel loop ewewydig aan die [100]-rigting. Van die O²⁻-ione is ook deur die proton van 'n hidroksiedioon verbind deur waterstofbindings wat deur die lëe oktaëderholtes strek. Die leë oktaëders vorm 'n soort tonnelstruktuur deur die kristal.[5]

Verwysings

in ouer artikels word Pbnm gebruik wat die asse verwissel; dit is onduidelik watter afspraak Martin-Hernandez volg
"mindat" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020.
soms ook Curie-temperatuur genoem by ferrimagnetisme
Magnetic properties and anisotropy constant of goethite single crystals at saturating high fields F. Martin-Hernandez en M. M. García-Hernández Geophys J Int (2010) 181 (2): 756-761.
The Iron Oxides: Structure, Properties, Reactions, Occurrences and Uses Rochelle M. Cornell, Udo Schwertmann John Wiley & Sons, 2003, ISBN 3-527-30274-3, ISBN 978-3-527-30274-1

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[rg-1] uer artikels word Pbnm gebruik wat die asse verwissel; dit is onduidelik watter afspraak Martin-Hernandez volg

[2] "mindat" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020.

[3] soms ook Curie-temperatuur genoem by ferrimagnetisme

[4] Magnetic properties and anisotropy constant of goethite single crystals at saturating high fields F. Martin-Hernandez en M. M. García-Hernández Geophys J Int (2010) 181 (2): 756-761.

[5] The Iron Oxides: Structure, Properties, Reactions, Occurrences and Uses Rochelle M. Cornell, Udo Schwertmann John Wiley & Sons, 2003, ISBN 3-527-30274-3, ISBN 978-3-527-30274-1