Gibsonwoestyn
Die Gibsonwoestyn is 'n voorlopige Australiese biostreek, wat 'n groot droë areas in Wes-Australië bedeken is nog feitlik ongeskonde. Dit is die 5de grootste woestyngebied in Australië, en bedek 'n oppervlak van ongeveer 155 000 km².
Ligging en beskrywing
Die Gibsonwoestyn is tussen die brak (Engels: saline) Disappointmentmeer en Macdonaldmeer langs die Steenbokskeerkring geleë. Dit lê suid van die Groot Sandwoestyn, oos van die Klein Sandwoestyn en noord van die Groot Victoriawoestyn.
Die hoogte bo seespieël styg to net bo 500 m in plekke. Vroeë Australiese ontdekkingsreisigers soos Earnest Giles[1] het aangeteken dat groot gedeeltes van hierdie woestyn gekenmerk word deur gruisbedekte areas, met yl grasse, groot areas met golwende rooi sandvlaktes en duinvelde, lae rotsagtige na gruiserige riwwe asook heelwat hoërliggende gedeeltes met 'n hoë mate van lateriet vorming. Die sanderige grond van die lateritiese bokhael vlaktes is baie ysterryk.
Verskeie geïsoleerde soutwater mere kom in die sentrale gedeelte voor, en na die suid-weste volg 'n reeks klein mere die palaeo-dreinerings netwerk.[2] Grondwater bronne sluit gedeeltes van die Officerkom en die Canningkom in.
Reënval in die Gibsonwoestyn wissel tussen 200 en 250 mm per jaar, terwyl verdampingstempos in die omgewing van 3 600 mm per jaar is. Die gibsonwoestyn is oor die algemeen warm, met somertemperature wat to bokant 40°C styg. Die winterstemperature wissel van ongeveer 18°C gedurende die dag tot ongeveer 6°C snags.[3]
Geskiedenis
Die Gidsonwoestyn is deur Ernest Giles na Alfred Gibson vernoem. Alfred Gibson was 'n lid vna Ernest Giles se 1874 ekspedisie, wat verdwaal het, en aangeneem word dat hy dus hier gesterf het.[1]
Inheemse bevolking
Die grootste gedeelte van die streek se bevolking (veral die droeër westelike gedeelte) bestaan uit inheemse Australiërs. Tydens die 1984 droogte (waartydens al die fonteine opgedroog het, en die veldkos uitgeput is), het 'n groep van die Pintupi bevolking wat 'n tradisionele semi-nomadieseleefstyl gelei het, uit die afgeleë sentraal-oostelike gedeelte (noord-oos van Warburton) getrek, en vir die eerste keer met die Australiese samelewing kennis gemaak. Daar word vermoed dat hulle die laaste bevolking was om met die moderne samelewing kontak te maak. Bevolking sentra aan die oostelike grense van die gebied sluit Warburton, Mantamaru en Warakurna in. Jong inheemse volwassenes werk by die Wilurarra Skeppingsprogram, wat daarop gemik is om hulle kultuur to onderhou en ontwikkel.[4]
Verwysings
- Giles, Ernest (1889). Australia twice traversed: the romance of exploration, being a narrative compiled from the journals of five exploring expeditions into and through central South Australia and Western Australia from 1872 to 1876. Vol. 2. London: Sampson Low, Marston, Searle & Rivington. ISBN 0-86824-015-X. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Maart 2012. Besoek op 12 Mei 2012.
- "Rangelands – Overview – Gibson Desert". Australian Natural Resources Atlas. Department of Sustainability, Environment, Water, Population and Communities. 27 Junie 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Maart 2011. Besoek op 19 Desember 2010.
- https://web.archive.org/web/20110605002117/http://home.iprimus.com.au/ozthunder/oz/gibson.html,/ Great Victoria and Gibson Deserts, Western Australia] from Climate and Weather Atlas of Australia by Michael Thompson, verified 2006-01-23.
- "Wilurarra Creative 2011". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Junie 2017. Besoek op 6 Julie 2017.
Verdere leesstof
- Thackway, R and I D Cresswell (1995) An interim biogeographic regionalisation for Australia : a framework for setting priorities in the National Reserves System Cooperative Program Version 4.0 Canberra : Australian Nature Conservation Agency, Reserve Systems Unit, 1995. ISBN 0-642-21371-2
Eksterne skakels
- Gibson Desert 1997 Geargiveer 1 Junie 2017 op Wayback Machine; a photo album of the Gibson Desert by Stuart Jackson, Verified 2006-01-23
- Across Australia Motorbike Tour