Georgi Zjoekof

Zjoekof word in 1915 toe hy negentien was opgeroep om in die tsaaristiese weermag te dien. Daar styg hy vinnig in rang. Na die magsoorname van die Bolsjewiste het hy by die Rooi Leër aangesluit. Hy het van 1936 tot 1937 die groot suiwerings van Stalin oorleef. Net voor die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog het die Sowjetunie, onder leiding van Zjoekof, die slag van Halhin Gol op die grens van Mongolië teen die Japannese gewen. Op 1 Februarie 1941 is hy as hoof van die generale staf aangestel. Zjoekof blyk 'n meedoënlose bevelvoerder te wees wat 'n yster dissipline vereis. Hy was nie bang vir verliese nie. Zjoekof was emosioneel en dapper. Hy het dit gewaag om teen Stalin te gaan, wat hom dikwels aan hom weens sy vermoë toegegee het.

V.l.n.r. Dwight D. Eisenhower, Georgi Zjoekov en Arthur Tedder

Op 22 Junie 1941 het Nazi-Duitsland die Sowjetunie binnegeval. Die Rooi Leër was in die eerste maande van die oorlog heeltemal oorweldig en groot gebiede het in die hande van die Duitse leër geval. Ook Leningrad word deur die Duitsers bedreig. Op 8 September 1941 het Zjoekof, as bevelvoerder van die Leningrad-front, die militêre dissipline herstel. Hy het die stad suksesvol verdedig teen die Duitse Leërgroep Noord.

In Oktober 1941 was die situasie naby Moskou dramaties vir die Rooi Leër. Stalin het Zjoekof as bevelvoerder van die Westelike Front aangestel. Ten spyte van hardnekkige gevegte van die Duitse kant, het Zjoekof nie net die aanvalle afgeweer nie. Hy het ook die Duitse weermaggroep honderde myle teruggedryf. Dit was die eerste groot verlies van die Wehrmacht in die Tweede Wêreldoorlog.

In 1942 het die Duitse Leërgroep Suid groot dele van suidelike Rusland tot by die ingange van Stalingrad verower. Plaasvervanger bevelvoerder Zjoekof het in September op Operasie Uranus gewerk. Hierdie plan moes 'n groot verlies aan die Duitsers toedien. Dit het op 19 November 1942 begin. Die Duitse Sesde Leër was omring en verhonger. Begin Februarie 1943 moes laasgenoemde hulself oorgee. Hierdie beleg is in die naam van Zjoekof gewen. Direkte taktiese beplanning was egter hoofsaaklik die werk van generaal Aleksandr Vasilevski. Zjoekof het intussen 'n groot teenaanval in die middel van Rusland voorberei. Hierdie aanval was veel groter as die aanval op die Sesde Leër, maar het relatief onbekend gebly.

Operasie Uranus het tot gevolg dat Zjoekov baie lof kry. Operasie Mars, die aanval op die middelfront, het egter gelei tot een van die grootste militêre nederlae van die Tweede Wêreldoorlog. Sommige baie ervare SS-afdelings wat deur Generaal Walter Model gelei is, het die Rooi Leër swaar verliese toegedien. Daar is min geskryf oor hierdie verliese; en die beeld van Zjoekov bly ongeskonde. In die pers word die leierskap van die Sowjetunie altyd verheerlik en die nuus oor mislukkings kon skaars oor die land versprei word.

Op 18 Januarie 1943 het Stalin Zjoekov as Maarskalk van die Sowjetunie benoem. Zjoekov het 'n offensief bedink wat 'n einde maak aan die langdurige beleg van Leningrad. Op 4 Julie 1943 het die Duitse weermag by Koersk die Russiese mag aangeval. Zjoekov was bewus van die Duitse planne. Hy het die verdediging georganiseer en die Duitsers het teruggetrek na 'n enorme veldslag wat Zjoekov weer gewen het.

In 1944 het die Rooi Leër die Wehrmacht terug gedryf na Pole. Die eerste en tweede Wit-Russiese front van Zjoekov het groot oorwinnings behaal. Onder andere is die Fort Poznań oorgeneem. Aan die begin van Februarie 1945 was Zjoekov se soldate aan die oewer van die Oder.

Tydens die aanval op Berlyn het kompetisie ontstaan tussen die troepe van Zjoekov en dié van sy grootste mededinger in die Rooi Leër, Maarskalk Konev. Op die ou end was dit die Rus Mikhail Minin (en nie Meliton Kantaria, wat, soos Stalin, van Georgiese oorsprong was) wat op 30 April 1945 omtrent 10:40 'n rooi vlag op die Ryksdaggebou geplant het. Nazi-Duitsland het onvoorwaardelik op 8 Mei 1945 oorgegee. Zjoekov het geen nederlaag gelei nie, uitgesluit Operasie Mars. Minin is nie as 'n held van die Sowjetunie verklaar nie, maar vergeet tot 1995, toe Boris Jeltsin hom die eer gegee het wat hy verdien het.

Maarskalk van die Sowjetunie; Georgi Konstantinovitsj Zjoekov

Zjoekov het eers in die na-oorlogse tydperk eers in en later weer uit die toewyding van sy politieke leiers geval. Hy word gedegradeer na onbelangrike poste onder die bewinde van Stalin en ook Nikita Chroesjtsjof. Die held van die Sowjetunie, wat baie minder genoem word as ander in Westerse geskiedenisboeke, staan nog steeds as 'n geniale leërbevelvoeder bekend.

Zjoekov het Lavrenti Beria, die voormalige hoof van die KGB, ná Stalin se dood gearresteer. Zjoekov se loopbaan verbeter, in 1955 het hy die minister van verdediging geword en in 1956 by die Politburo aangesluit. In November 1956 het die weermag Hongarye onder sy leiding binnegeval.

Chroesjtsjof ontslaan Zjoekov uit al sy funksies in 1957, as gevolg van sy enorme naam en roem. Na die bedanking van Chroesjtsjof, op die vooraand van die 20ste herdenking van die Duitse oorgawe, is hy herstel deur Leonid Brezjnef. Op 7 Mei 1965 het die Novosti-nuusagentskap foto's van Zjoekov in uniform met al sy toekennings gepubliseer, en hy kon ook die Rooi-leërparade in die staanplek bo op die Lenin-mausoleum, saam met die lede van die Politburo, kyk.

Vanaf 1958 het Zjoekov aan sy outobiografie gewerk, maar sy gesondheid het geleidelik afgeneem sedert daardie jaar. In 1967 het hy 'n beroerte gehad en ook 'n hartkwaal ontwikkel. In 1969 het hy sy memoires gepubliseer, wat 'n besverkoper geword het. In 1974 het hy gesterf aan 'n beroerte. Teen Zjoekov se wense het hy geen Russies-Ortodokse Kerk begrafnis ontvang nie, maar sy liggaam is veras en die as by die Kremlin se Muur begrawe saam met ander kommunistiese helde en generaals.

• Soldaat (драгун): 7 Augustus 1915

• Sergeant (Cержа́нт): einde Augustus 1916

• Tweede luitenant (Командир отделения): 1920

• Eerste luitenant (Старшйи лейтенант):

• Kapitein (Капитан):

• Majoor (Майор):

• Luitenant-kolonel (Podpolkownik):

• Kolonel (Polkownik):

• Brigadegeneraal (Комбриг):

• Generaal-majoor (Комдив):

• Luitenant-generaal (Комкор): 1939

• Generaal (KomKor):

• Maarskalk (Командарм 1-го ранга): 4 Junie 1940

• Maarskalk van die Sowjetunie (Marshal Sovetskogo Soyuza): 18 Januarie 1943

• Collier's Encyclopedia, Crowell-Collier Educational Corporation, Volume 23, Bladsy 760.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Georgi Zjoekof.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.