Friedrich Schleiermacher

Schleiermacher is gebore in Breslau in die Koninkryk van Pruise , Silesië as die kleinkind van Daniel Schleiermacher, 'n pastoor wat eens op 'n tyd geassosieer was met die Sioniste,[2][3] en as die seun van Gottlieb Schleiermacher, 'n Gereformeerde Kerk kapelaan in die Pruisiese Leër.

Schleiermacher het sy formele opvoeding begin in 'n Morawiese kerkskool by Niesky in Bo-Lusasië, en by Barby naby Magdeburg. Die piëtistiese Morawiese teologie het gefaal om sy groter wordende twyfeling te bevredig,en sy vader het hom op teësinnige wyse toestemming gegee om ingeskryf te word by die Universiteit of Halle, wat alreeds piëtisme verwerp het en die rasionalistiese gees van Christian Wolff (filosoof) en Johann Salomo Semler aangeneem het.

As 'n Teologiestudent het Schleiermacher 'n onafhanklike studiekoers nagevolg en die studie van die Ou Testament en Oosterse tale verwaarloos. Hy het egter die lesings van Semler bygewoon, waar hy bekend geword het met die tegnieke van Historiese kritiek van die Nuwe Testament, en van Johann Augustus Eberhard, van wie hy 'n liefde van die Filosofieë van Plato en Aristoteles aangeleer het. Op die tydstip het hy die skrywes van Immanuel Kant en Friedrich Heinrich Jacobi bestudeer, en begin om die idees van die Griekse filosowe toe te pas op 'n rekonstruksie van Kant se sisteem.

Schleiermacher het as student 'n diepgewortelde skeptisisme ontwikkel, en het gou ortodokse Christenskap verwerp.[4]

Brian Gerrish, 'n geleerde van die werke van Schleiermacher, skryf:

In 'n brief aan sy vader, laat val Schleiermacher die vae wenk dat sy onderwysers daarin faal om te handel met die wydverspreide twyfel wat soveel studente van die hedendaagse tyd pla. Sy vader mis geheel en al die wenk. Sy vader deel hom mee dat hy ook sommige van die skeptiese literatuur gelees het, en Schleiermacher kan verseker dat dit nie die moeite werd is om tyd daaraan te mors nie. Vir ses maande daarna hoor hy nie 'n woord van sy seun nie. Toe kom die donderslag. In 'n ontroerende brief van 21 Januarie 1787 erken Schleiermacher dat die twyfeling waarna hy verwys sy eie is. Sy vader het gesê dat geloof die "regalia van die Godheid is", dit is, dit is God se koninklike eis.[5]

Schleiermacher het bely: "Geloof is die regalia van Godheid, sê jy. Helaas! geliefde vader, indien jy glo dat niemand sonder die geloof verlossing in die volgende wêreld kan kry nie, wat nog te sê van rus in hierdie wêreld nie- en dit is, weet ek, jou oortuiging- o! bid dan tot God om dit aan my te verleen, want vir my is dit nou verlore. Ek kan nie glo dat hy wat homself die Seun van die Mens genoem het die ware, ewige God was nie; ek kan nie glo dat sy dood 'n middellike versoening was nie."[6]

'n Gravure van Schleiermacher uit sy vroeë volwasse lewe.

Nadat Schleiermacher sy kursus voltooi het by Halle, het hy privaat tutor geword vir die gesin van Friedrich Alexander Burggraf und Graf zu Dohna-Schlobitten (1741–1810). Hy het in die gekultiveerde en aristokratiese huishouding sy diep liefde van familie en die sosiale lewe ontwikkel. Hy het twee jaar later in 1796 'n kapelaan geword aan die Charité Hospitaal in Berlyn.

As gevolg van 'n gebrek aan inspirasie wat betref sy vaardighede as prediker, het hy sielkundige en spirituele bevrediging nagejaag in die stad se gekultiveerde samelewing, asook in intensiewe filosofiese studies.

Sodoende het hy begin om die raamwerk van sy filosofiese en godsdienstige sisteem op te bou. Sodoende het Scleiermacher bekend geraak met die kuns, literatuur, wetenskap en algemene kulturele wendinge. Hy was sterk beïnvloed deur Duitse Romantiek; soos verteenwoordig deur sy vriend Karl Wilhelm Friedrich von Schlegel. Hierdie belangstelling word uitgedra deur sy Vertroulike Briewe op Schlegel se Lucinde, sowel as deur sy verhouding van sewe jaar (1798–1805) met Eleonore Christiane Grunow (née Krüger) (1769/1770–1837), die vrou van die Berlynse predikant August Christian Wilhelm Grunow (1764–1831).

Alhoewel Schleiermacher se hoofbeginsels onveranderd gebly het, het hy meer klem geplaas op menslike emosie en die verbeelding. Hy het intussen die werke van Baruch Spinoza en Plato bestudeer, beide welke belangrike invloede was. Hy was ook baie verskuldig aan Immanuel Kant, alhoewel hulle op grondliggende punte verskil het. Hy het gesimpatiseer met sommige van Jacobi se posisies, en sommige idees verkry van Johann Gottlieb Fichte en Friedrich Wilhelm Joseph Schelling. Die literêre produk van hierdie tydperk van spoedige ontwikkeling was sy invloedryke boek, Reden über die Religion (Op Geloof: Toesprake aan Sy Gekultiveerde Hekelaars) en sy "nuwejaars geskenk" aan die nuwe eeu, die Monologen (Monoloë).

In die eerste boek het Schleiermacher aan geloof 'n onveranderde plek tussen die goddelike geheime van menslik natuur gegee, dit onderskei van wat hy as huidige karikature van geloof beskou het, en die meerjarige vorme van geloof se manifestasie beskryf. Dit het die program van Schleiermacher se teologiese sisteem daargestel.

In die Monoloëhet Schleiermacher sy etiese manifesto onthul, waarin hy sy idees betreffende die vryheid en onafhanklikheid van die gees uiteengesit het, die verhouding van die verstand tot die tasbare wêreld, en ook sy ideale siening van die toekoms van die indiwidu en van die samelewing geskets het.

Van 1802 tot 1804 het Schleiermacher as 'n pastoor in die Provinsie van Pomerania (1653–1815) in die dorp Stolp gedien. Hy het Friedrich Schlegel van sy nominale verantwoordelikheid vir die vertaling van Plato onthef, wat hulle saam onderneem het. (vols. 1–5, 1804–1810; vol. 6, Repub. 1828).

'n Ander werk, Grundlinien einer Kritik der bisherigen Sittenlehre [Buitelyne van 'n Kritiek van die Leer van Moraliteit tot die Hede] (1803), wat die eerste van sy streng kritiese en filosofiese werke was, het hom ook baie besig gehou.

Dit is 'n kritiek op alle voormalige morele sisteme, insluitende die van Kant en Fichte. Die sisteme van Plato en Spinoza het die meeste guns van Schleiermacher verkry. Sy kritiek hou in dat die toets van die wysheid van 'n morele sisteem, die volledigheid van sy oogpunte van die wette en doele van menslike lewe as 'n geheel is, en die harmonieuse rangskikking van sy onderwerp onder een grondliggende beginsel. Alhoewel dit amper eksklusief van kritiese en negatiewe aard is, kondig die boek Schleiermacher se latere oortuiging betreffende morele wetenskap aan, en in die proses heg dit groot belangrikheid aan 'n Güterlehre, of Leer van die doele wat bereik moet word deur morele handelinge. Die onbekendheid van die boek se styl en sy negatiewe toon het die onmiddellike sukses daarvan gekniehalter.

In 1804 het Schleiermacher as 'n universitêre leraar en professor van teologie aan beweeg na die Universiteit van Halle, waar hy tot 1807 sou aan aanbly. Hy het gou 'n reputasie opgebou as 'n gedugte professor en leraar.

Hy het, ten spyte van klagtes van o.a. ateïsme, dat hy 'n aanhanger was van Baruch Spinoza se leringe, asook piëtisme, floreer en 'n kragtige invloed uitgeoefen.

In hierdie periode het hy sy lesings op hermeneutiek begin (1805–1833), en het hy ook sy dialoog, die Weinachtsfeier (Oukersaand: Dialoog op die Inkarnasie, 1806) geskryf, wat min of meer 'n middelpunt tussen sy Toesprake en sy groot dogmatiese werk, Der christliche Glabe (Die Christelike Geloof) daarstel.

Die lesings verteenwoordig verskillende fases van sy groeiende waardering van Christendom, sowel as die teenstrydige eienskappe van die teologie van die periode. Na die Slag van Jena het hy teruggekeer na Berlyn (1807), waar hy gou aangestel was as leraar van die Berlynse Kerk van die Heilige Drie-Eenheid. Op 18 Mei 1809 is hy getroud met Henriette von Willich (née von Mühlenfels) (1788–1840), welke die weduwee was van sy vriend Johann Ehrenfried Theodor von Willich (1777–1807).

By die grondlegging van die Universiteit van Berlyn (1810), waarin hy 'n groot rol gespeel het, het Schleiermacher 'n teologiese aanstelling verkry, en gou sekretaris tot die Pruisiese Akademie van Weteskappe geword. Hy het ook 'm prominente rol gespeel in die herorganisasie van die Pruisiese Kerk, en die mees kragtige voorstander van die vereniging van die Lutherse en Gereformeerde afdelings van Duitse Protestantisme geword, wat die weg gebaan het vir die Pruisiese Vereniging van Kerke (1817).

Die vier-en-twintig jaar van sy professionele loopbaan in Berlyn het begin met sy kort uiteensetting van teologiese studie, (Kurze Darstellung des theologischen Studiums, 1811), waarin hy gepoog het om vir teologie dit te doen wat hy gedoen het vir geloof in sy Toesprake.

Terwyl hy elke Sondag gepreek het, het Schleiermacher geleidelik ook wat betref sy lesings in die universiteit, elke tak van teologie en filosofie opgeneem-van die eksegese oftewel interpretasie van die Nuwe Testament, inleiding tot en interpretasie van die Nuwe Testament, etiek (beide filosofies en Christelik), dogmatiek en praktiese teologie, kerkgeskiedenis, geskiedenis van filosofie, sielkunde, Dialektiek, Logika en Metafisika , Politiek , Pedagogie , Vertaling- tot die Estetika.

In Politiek het Schleiermacher vryheid en progressie ondersteun, en in die tydperk van reaksie wat gevolg het op die omverwerping van Napoleon Bonaparte het die Pruisiese regering aan hom die taak opgelê om "demagogiese oproer" in samewerking met die patriot Ernst Moritz Arndt te berde te bring.

Terselfdertyd het Schleiermacher sy hoof teologiese werk, Der christliche Glaube nach den Grundsätzen der evangelischen Kirche (1821–1822; 2de uitgawe., baie gewysig, 1830–1831; 6de uitgawe., 1884) voorberei.

Die fundamentele beginsel daarvan is dat geloofsgevoel, synde die sin van absolute afhanklikheid van God soos daargestel deur Jesus van Nasaret deur die kerk; en nie die belydenisse of Letter van Skriftuur of die rasionalistiese begrip; die bron en basis is van dogmatiese teologie. Die werk is derhalwe eenvoudig 'n beskrywing van die feite van geloofsgevoel, oftewel van die innerlike lewe van die siel in sy verhoudings tot God, en hierdie innerlike feite word ondersoek in die verskeie stadiums van hul ontwikkeling en voorgestel in hul sistematiese verbandhoudendheid. Die doel van die werk was om Protestantse teologie te hervorm, om 'n einde te maak aan die irrasionaliteit, kunsmatigheid en oppervlakkigheid van beide bygelowigheid en rasionalisme, en om Geloof en Teologie weg te stuur van die afhanklikheid op voortdurend veranderende sisteme van Filosofie.

Alhoewel die werk bygedra het tot die reputasie van sy outeur, het dit die opposisie van die teologiese skole wat dit bedoel was om omver te werp gewek en verhoog, en terselfdertyd het Schleiermacher se verdediging van die reg van die kerke om hul eie liturgie te te bepaal in teenstelling tot die arbitrêre voorskrifte van die monargie of sy ministers hom in die sop laat beland. Hy het geisoleerde gevoel, alhoewel sy kerk en sy lesingsaal steeds stampvol was.

Schleiermacher het voortgegaan met sy vertaling van Plato, en het 'n nuwe en grootliks gewysigde uitgawe van sy Christlicher Glaube voorberei. Laasgenoemde is voorafgegaan in twee briewe aan sy vriend Gottfried Lücke (in die Studien und Kritiken, 1829), waarin hy sy algemene teologiese posisie verdedig het, en veral sy boek, teen teenstanders wat afkomstig was van beide die linkse en regse groeperinge.

Dieselfde jaar het Schleiermacher sy enigste seun—Nathaniel (1820–1829)—verloor, 'n gepynigde slag wat hy gesê het "die spykers in sy eie kis in geslaan het." Hy het egter voortgegaan om onverwyld sy teologiese posisie te verdedig teen Ernst Wilhelm Hengstenberg en sy gevolg aan die een kant, en die rasionaliste Daniel Georg Konrad von Cölln (1788–1833) en David Schulz (1779–1854) aan die ander kant, deur te protesteer teen beide die navolging van die antieke skrede, asook die oplegging van 'n nuwe rasionalistiese formularium.

'n Standbeeld van Schleiermacher by die Palais Universitaire in Strasbourg

Schleiermacher het op 12 Februarie 1834 op die ouderdom van vyf-en-sestig jaar aan longontsteking beswyk.

Schleiermacher se Sielkunde neem as basis die fenomenale dualisme van die ego en die nie-ego, en beskou die lewe van Man as die wisselwerking van daardie elemente, met hul inter-penetrasie as die oneindige bestemming.

Die Dualisme is derhalwe nie absoluut nie, en, alhoewel dit aanwesig is in Man se eie samestelling-synde saamgestel uit liggaam en gees- is dit relatief gesproke ook maar net-net daar. Die ego self, is beide liggaam en gees-die samewerking van beide stel dit daar.

Ons "organisasie" of sintuiglike natuur het sy intellektuele elemente, en ons "intellek" sy organiese elemente, en daar is nie iets soos "suiwer verstand" of "suiwer liggaam" nie. Die een algemene funksie van die ego, gedagtes, word in verhouding tot die nie-ego, of ontvanklike, of spontane handeling, en in beide vorme werk sy organiese, of sin, en sy intellektuele energieë saam; en in verhouding tot Man, natuur en die heelal, vind die ego geleidelik sy ware identiteit deur deel van hulle te word, "elke uitbreiding van bewustheid synde hoër lewe te wees."

Schleiermacher se Leer van kennis aanvaar die fundamentele beginsel van Kant, dat kennis begrens word deur ondervinding, maar dit poog om Kant se skeptisisme te verwyder betreffende kennis van die Ding an sich (die noumenon) of Sein, soos Schleiermacher dit noem.

Die idee van kennis of wetenskaplike gedagte as ge-onderskei van die passiewe vorm van gedagtes-van estetika en religie- is gedagtes wat geproduseer word deur alle denkers, in dieselfde vorm en wat gelyk staan aan "bestaan". Alle kennis neem die vorm van die begrip (Begriff) of die oordeel (Urteil) aan, eersgenoemde wat gestalte gee aan die verskeidenheid van die "bestaan" as 'n definitiewe eenheid en pluraliteit, en laasgenoemde wat eenvoudig die begrip verbind met sekere indiwiduele voorwerpe.

In die "begrip" oorheers die intellektuele element dus, en in die oordeel, die organiese of sintuiglike element. Die universele eenvormigheid van die vervaardiging van oordele, voor veronderstel die eenvormigheid van ons verhoudinge tot die uiterlike wêreld, en die eenvormigheid van begrip oftewel konsepte rus op soortgelyke wyse op die gelykenis van ons inwaarts-gekeerde aard.

Hierdie eenvormigheid is nie gebaseer op die gelyksoortigheid van óf die intellektuele óf die organiese funksies alleen nie, maar op die wisselwerking van die vorme van gedagtes en sintuiglikheid met die vorme van "bestaan". Die essensiële aard van die begrip is dat dit die algemene en die "spesiale" kombineer, en dieselfde kombinasie kom weer in beide voor; te wete in dat dit die sisteem is van substansiële of permanente vorme wat antwoord tot die sisteem van begrippe, en die verhouding van oorsaak en gevolg tot die sisteem van oordele, die hoër begrip wat reageer tot "krag" en die laer begrip tot die fenomeen van krag, en die oordeel tot die voorwaardelike interaksie.

Die som van die "bestaan", bestaan uit die twee sisteme van substansiële vorme en interaksionele verhoudinge, en dit verskyn weer in die vorm van begrip en oordeel, met die begrip wat die "bestaan" verteenwoordig, en die oordeel wat die daad daarstel. Kennis het onder beide vorme dieselfde voorwerp, die relatiewe verskil van die twee is dat wanneer die konsepsuele vorm oorheers, het ons spekulatiewe wetenskap en wanneer die vorm van oordeel oorheers, het ons empiriese of geskiedkundige wetenskap.

Deur die domein van kennis word die twee vorm in konstante wedersydse verhoudinge gevind, nog 'n bewys van die fundamentele eenheid van gedagte en die "bestaan", of van die objektiwiteit van kennis. Plato, Baruch Spinoza, en Immanuel Kant het karakteristieke elemente van hul gedagtes bygedra tot hierdie sisteem, en direk of indirek was dit vir sy formulering grootliks te danke aan aan Schelling en sy fundamentele begrippe.

Schleiermacher se werk het 'n diepgaande invloed gehad op die filosofiese veld van Hermeneutiek. Schleiermacher word dikwels na verwys as "die vader van moderne hermeneutiek as 'n algemene studieveld."[7] Terwyl Schleiermacher nie uitvoerig gepubliseer het wat hermeneutiek betref gedurende sy leeftyd nie, het hy wel uitvoerig daarop lesings gegee. Sy gepubliseerde en ongepubliseerde skrywes op hermeneutiek was na sy dood versamel, alhoewel met onenigheid betreffende die plasing en ordening van indiwiduele tekste en lesingnotas.

Schleiermacher se begeerte om hermeneutiek te benader in 'n meer algemene sin, was 'n poging om weg te beweeg van meer spesifieke metodes van interpretasie; soos die wyse van interpretasie van die Bybelse of die klassieke tekste; na 'n gefokusdheid op die wyse waarin mense oor die algemeen tekste verstaan.

Alhoewel hy sekerlik geïnteresseer was in die interpretasie van Skriftuurlike bronne, het hy gemeen dat mens slegs behoorlik so kon doen wanneer mens 'n sisteem van interpretasie vasgestel het wat toepaslik was op alle tekste. Hierdie proses was nie 'n sistematiese of streng Filologiese benadering nie, maar een wat hy "die kuns van verstaan." genoem het.[8]

Schleiermacher het verstaan dat om 'n teks te lees, 'n diskoers daargestel het tussen die interpreteerder en die teks self; hy het egter die teks oorweeg as die middele waardeur die outeur vorige geskepte of geformuleerde gedagtes oordra na die skepping van die teks.[9]

Hierdie gedagtes is wat in die finale instansie die outeur daartoe beweeg om die teks te vervaardig, en dus die plek waar hierdie "innerlike gedagtes" "uiterlike uitdrukking" vind deur die medium van taal. Dit is die oomblik van vervaardiging of skepping. Dit is waar die betekenis van 'n teks uiteindelik vir Schleiermacher lê.

Ten einde dan 'n teks te kan interpreteer, moet die interpreteerder beide die innerlike gedagtes van die outeur oorweeg, sowel as die taal wat hy gebruik het in die skryf van die teks. Hierdie kunssinnige benadering tot die interpretasie van tekste het binne-in dit die wisselwerking bevat tussen wat Schleiermacher die "grammatiese interpretasie", en die "sielkundige", (of tegniese) interpretasie genoem het. Eersgenoemde handel met die taal van die teks, en laasgenoemde met die gedagtes en doelwitte van die outeur.[10]

Die uiteindelike doel van hermeneutiek vir Schleiermacher is "begryp van die hoogste orde."[11] Op hierdie manier, kom die voorwerp wat begryp moet word voor uit 'n gedagte van 'n outeur, en word dan gestalte aan gegee of uitdrukking aan gegee deur taal. Die verhouding van die outeur tot taal is siklies, aangesien die outeur beperk word deur sy taal en geskiedkundige konteks, maar hy dra ook by tot taal as 'n geheel deur nuwe idees en deur die gebruik van taal [12] The interpreter must understand how its original audience understood this language.[13]

Aangesien die taal wat deur 'n outeur gebruik word "dit is wat op beide sensuele en eksterne wyse bemiddel tussen die spreker en die luisteraar",[14] word die kuns van begryp net soveel die kuns daarvan om misverstande te verhoed. Schleiermacher verdeel misverstande in twee vorme: kwalitatief en kwantitatief. Kwalitatiewe misverstande is om nie die inhoud te begryp nie, of "verwardheid betreffende die bedoeling van 'n woord, vir 'n ander woord."[15] Kwalitatiewe misverstande is die wanbegrip van die besonderse nuanse in die outeur se eie "sfeer". As 'n resultaat van hierdie moontlike misverstande, staan die benodigdheid vir die grammatiese kant van interpretasie uit.

Die grammatiese interpretasie ly tot die tegniese interpretasie, sooswat die leser poog om te begryp waarom die outeur die taal gekies het wat hy het, ten einde sy innerlike gedagtes oor te dra. Deel van die taak van hermeneutiek is om ten volle hierdie gedagtes te verstaan deur die outeur se diskoers, self beter as die outeur self.[16]

Dit kan gedoen word deur eenheid in die outeur(e) te ontdek, eerstens deur ondersoek in te stel waarom 'n besonderse werk vervaardig is, en tweedens deur eenderse werke wat in dieselfde genre val te bestudeer, en uiteindelik deur ander werke deur dieselfde outeur, in enige genre, te bestudeer.[17] Die interpreteerder kan dan evalueer wat die effek van die werk(e) was op die outeur se konteks. Indien 'n leser die psige van die outeur kan verstaan, kan hy die werk verstaan, maar slegs in balans met die grammatiese kant van interpretasie, welke poog om die werk te begryp ten einde die innerlike gedagtes van die outeur te verstaan. "Begrip" het vir Schleiermacher die kuns van die ondervinding van dieselfde gedagteproses as wat die outeur ondervind het, beteken.

Begrip word moontlik gemaak deur die feit dat die outeur en leser beide menslik is, en skynbaar oor dieselfde redenasie vermoë beskik. Derhalwe is die proses van begrip nie slegs 'n historiese proses nie, d.i. om te leer oor die konteks waarin die outeur skryf nie, maar ook 'n sielkundige proses, wat gebruik maak van die verband tussen die interpreteerder en die outeur.

Derhalwe is hermeneutiek 'n sikliese taak, maar vir Schleiermacher is dit nie sirkulêr nie, juis as gevolg van die rol van intuïsie.[18] As mense, benader interpreteerders dus 'n teks met 'n gedeelde begrip met die outeur, wat die moontlikheid van begrip skep.

Ten spyte van Schleiermacher se eis dat die leser potensieel die outeur se gedagtes beter as die outeur self kan verstaan, gee hy toe dat "goeie interpretasie slegs by benadering kan wees en dus nie ten volle nie", en dat hermeneutiek dus nie 'n "perfekte kuns." is nie.[19]

Die kuns sit die interpreteerder in die beste posisie deur "homself in besit van al die kondisies van begrip te plaas."[20] Die mate waarin 'n interpreteerder 'n teks begryp word egter meestal deur sy eie potensieel om 'n teks te begryp beperk.

Die impak van Schleiermacher se werk op hermeneutiek is beduidend. Die eis dat Schleiermacher die vader van hermeneutiek is blyk geregverdig te wees deur die feit dat sy werk die begin van hermeneutiek as 'n algemene studieveld aandui, apart van spesifieke dissiplines soos bv. die regte of teologie.[21]

Sy fokus op hermeneutiek as 'n teorie van interpretasie vir enige tekstuele uitdrukking, sou selfs verder uitgebrei word na die teorie van interpretasie van geleefde ondervindinge in die twintigste eeu, deur persone soos Heidegger, Gadamer, en Ricoeur.

Sy graf in Berlyn