Eloffstraat

Eloffstraat is ’n vername straat in die Johannesburgse middestad en die eerste straat wat tydens die opmeting van die stad ’n naam gekry het. Dis genoem na Jan Eloff, die stad se tweede mynkommissaris en opvolger van Carl von Brandis. Mettertyd sou nog 12 strate in die groter Johannesburgse gebied sy naam kry.[1] Eloffstraat was in die begindae die inkopiemekka van die groeiende dorp. Dit het gelei van Parkstasie na die markplein, nou Beyers Naudéplein.

Jan Eloff, na wie Eloffstraat genoem is.

Jan Eloff, Randse pionier
Eloffstraat in die 1890's.

Eloff het ná die Eerste Vryheidsoorlog klerk in die kantoor van die staatsprokureur in Pretoria geword, in 1884 is hy benoem tot eerste siviele kommissaris van die republiek en doen in dié hoedanigheid regstreekse kennis op van die gebeurtenisse insake die goudontdekking en van die ontplooiing van die Witwatersrandse goudveld. In September 1886 het hy openbare aanklaer en klerk van kaptein Carl von Brandis in Johannesburg geword en Von Brandis in November opgevolg as mynkommissaris van die goudveld.

In 1886 was Eloff reeds voorsitter van die Delwerskomitee wat uit sewe lede bestaan en toe die Delwerskomitee in 1887 deur 'n Gesondheidsraad vervang word, was hy een van sewe lede. Die Gesondheidsraad het in beheer van plaaslike sake gebly tot die instelling van die eerste stadsraad in 1897. Eloff het mynkommissaris gebly tot einde Desember 1892 en so intiem gemoeid geraak met die ontstaan en groei van Johannesburg en van die vroeë ontwikkeling van die Witwatersrandse goudveld.

Hoe die straat genoem is
Eloffstraat in die vroeë 1960's.

Met die uitmeet van Johannesburg deur landmeter Jos de Villiers is die eerste straat Eloffstraat genoem. Oor die naam Eloffstraat het Jan Eloff later self verklaar: “Die landmeter van die stad was Willem de Villiers (volgens Nienaber het hy bedoel Jos de Villiers). Destyds was alles nog in 'n warboel en een dag toe De Villiers sy eerste straat klaar opgemeet het, het hy in ons tent (opgeslaan op die plek waar die huidige stadsbiblioteek staan) en, terwyl hy die plan op 'n leë whiskey-kis, ons tafel, neersit, sê hy: ‘Jan, ek het jou naam op hierdie kaart neergeskrywe sodat ek nie deurmekaar kan raak met die standplase nie.’ Op die wyse is my naam aan die eerste straat van Johannesburg gegee.”

Monopoly-bordspel

Met die uitreiking van die oorspronklike Suid-Afrikaanse weergawe van die bordspel Monopoly was Eloffstraat die waardevolste eiendom in die vier stede wat destyds deel was van die spel: Johannesburg, Kaapstad, Bloemfontein en Durban. Indertyd kon spelers eiendom in Eloffstraat koop vir R400. In die jongste plaaslike weergawe, dié van 2002, is die tradisionele eiendomme in middestede verruil vir meer eksklusiewe eiendomme en is die strate in die vier stede vervang deur stede, buurte en bakens. Eloffstraat is steeds deel van die speletjie, maar nie meer so begeerlik soos in 1963 nie.[2]

Bronne

Verwysings
  1. (en) Johannesburg's famous pioneers[dooie skakel]. URL besoek op 26 Augustus 2016.
  2. (en) These are the richest streets that should be on SA’s Monopoly board. URl besoek op 26 Augustus 2016.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.