Ejakulasie
Ejakulasie is die proses van die uitspuit van semen vanuit die penis. Dit gaan gewoonlik gepaard met ’n orgasme, wat weer teweeggebring word deur seksuele prikkeling. Seksuele prikkeling lei egter nie altyd tot ejakulasie nie. Ejakulasie kan ook voorkom gedurende die vinnigeoogbewegingsfase van slaap vanweë seksuele drome. Andersins gebeur dit soms tydens die massering van die prostaat. In skaars gevalle kan dit die gevolg van ’n siektetoestand van die prostaat wees. Ejakulasie word meestal voorafgegaan deur die lek van preseminale vloeistof.
Fisiologie
Ejakulasie is ’n refleksbeweging. As dit eers begin, kan dit nie gekeer word nie. Twee fases van ejakulasie word beskryf: ’n voorwellings- en volwaardige ejakulasiefase. Die voorwellingsfase begin wanneer spermselle vanuit die epididimus, waar dit geberg word, deur die twee vasa deferentia aangestoot word tot by die ampul aan die bopunt van hierdie twee buisies. Wanneer die saad dan deur die uitstortingsbuise beweeg en met vloeistowwe gemeng raak, staan dit bekend as semen. Op hierdie tydstip neem die volwaardige ejakulasiefase ’n aanvang en word die semen in ritmiese sametrekkings deur die uretra uitgespuit. Die totale duur van ejakulasie is omtrent drie tot tien sekondes.
Statistiese verskille
Die kragtigheid van beweging asook die hoeveelheid semen verskil grootliks tussen mans. Die volume kan enigiets tussen 2 en 15 milliliter wees, maar die meeste mans produseer tussen 5 en 7 ml. Die hoeveelheid in ’n individuele man wissel ook by verskillende ejakulasies; dit hang af hoe onlangs die vorige ejakulasie plaasgevind het. As ’n man langer as twee dae laas geëjakuleer het, het die volgende ejakulasie ’n groter volume as wanneer hy korter vantevore geëjakuleer het. Dit lyk of daar ’n verhouding is tussen die hoeveelheid semen wat geproduseer word en die intensiteit van die orgasme-ervaring.
Die getal spermselle verskil ook grootliks individueel. Die aanvaarde getal is 20 miljoen per milliliter semen, met ’n beweegliksheidspersentasie van 50 persent. Die hoeveelheid spermselle hang af van die tydperk wat verloop het sedert die vorige ejakulasie, die hitte in die testikels, die man se ouderdom, die testosteroonvlak, die man se algemene vrugbaarheid, die graad en lengte van die seksuele opwinding wat die ejakulasie voorafgegaan het, en selfs in ’n mindere mate die seisoen.
Ná ejakulasie is dit omtrent ’n halfuur lank vir die meeste mans onmoontlik om weer te ejakuleer, grootliks omdat hulle in dié tyd nie weer ’n ereksie kan kry nie. Hierdie tydsinterval word die weerstandigheidsperiode genoem. Die eikel van die penis is meestal tydens in dié tyd hipersensitief vir aanraking.
Net so is daar groot wisselings in die tyd wat dit neem van die oomblik dat seks begin het totdat ejakulasie plaasvind. Tydens die aktiewe stootbewegings van seks kan die meeste mans ejakulasie vir nie langer as omtrent vyf minute uitstel nie. Sommige mans is in staat om te ejakuleer net wanneer hulle wil en kan ’n uur of langer aktief seks beoefen.
Patologie
As ejakulasie voor ’n bevredigende tyd plaasvind, word dit voortydige of premature ejakulasie genoem. As ’n man nie kan ejakuleer nie ten spyte van voldoende seksuele stimulasie, en hy behou sy ereksie gedurende hierdie hele tydperk, word dit anorgasme genoem. Daar is verskeie geneesmiddels wat ejakulasie of orgasme kan onderdruk. Die bekendstes hiervan is antidepressante, wat ’n uitwerking op die senuoordraer serotonien het.
Ontwikkeling
Tydens puberteit
Die eerste ejakulasie by mans vind gewoonlik plaas sowat 12 maande ná die begin van puberteit, gewoonlik deur masturbasie of nagtelike storting (nat drome). Die volume van die eerste ejakulasie is klein. Die tipiese ejakulasie oor die volgende drie maande bestaan uit minder as 1 ml semen. Die semen wat tydens die vroeë puberteit vervaardig word, is ook gewoonlik helder. Ná ejakulasie bly die semen jellieagtig; dit word nie vloeibaar soos by volwasse mans nie. ’n Opsomming van semenontwikkeling word in die tabel hier onder gewys.
Die meeste eerste ejakulasies (90 persent) bevat nie sperma nie. By dié wat wel sperma bevat, is sowat 97% van die sperma bewegingloos. Die res (3%) het abnormale beweging.[1]
Terwyl die man deur sy puberteit beweeg, ontwikkel die semen volwasse eienskappe en bevat dit normale hoeveelhede sperma. Semen wat 12 tot 14 maande ná die eerste ejakulasie vervaardig word, raak ná ’n kort rukkie vloeibaar. Binne 24 maande ná die eerste ejakulasie is die semenvolume en -gehalte dié van ’n volwasse man.[1]
| Tyd ná eerste ejakulasie (maande) |
Gemiddelde volume (milliliter) |
Vloeibaarheid | Algemene spermkonsentrasie (miljoen sperma/milliliter) |
|---|---|---|---|
| 0 | 0,5 | Nee[nota 1] | 0 |
| 6 | 1 | Nee[nota 1] | 20 |
| 12 | 2,5 | Nee/Ja[nota 2] | 50 |
| 18 | 3 | Ja[nota 3] | 70 |
| 24 | 3,5 | Ja[nota 3] | 300 |
- Nie vloeibaar nie; semen is jellierig en word nie vloeibaar nie.
- Effens vloeibaar; semen word meestal vloeibaar, maar nie altyd nie.
- Vloeibaar; semen word binne 'n uur vloeibaar.
Handvrye ejakulasie
Hoewel dit ongewoon is, kan sommige mans tydens masturbasie ejakuleer sonder stimulasie met die hande. Hulle doen dit gewoonlik deur hulle maag- en boudspiere saam te trek terwyl hulle fantaseer. Ander doen dit deur die streek om die penis te ontspan, wat tot stywer ereksies kan lei veral wanneer hulle seksueel baie geprikkel is.[2]
Sien ook
Verwysings
- Janczewski, Z.; Bablok, L. (1985). "Semen Characteristics in Pubertal Boys". Archives of Andrology. 15 (2–3): 199–205. doi:10.3109/01485018508986912. PMID 3833078.
- The Rough Guide to Sex, besoek in Februarie 2012
- Andrology: Male Reproductive Health and Dysfunction – bladsy 317, E. Nieschlag, Hermann M. Behre, Susan Nieschlag - 2010