Edvard Munch
Edvard Munch [ɛdvɒ:rt mʉŋk] (* 12 Desember 1863 in die dorp Ådalsbruk (munisipaliteit Løten, Hedmark, Noorweë); † 23 Januarie 1944 in sy ateljee-huis Ekeberg naby Oslo) was 'n Noorse skilder en grafikus.
Edvard Munch | |
---|---|
Gebore | Ådalsbruk (munisipaliteit Løten, Hedmark, Noorweë | 12 Desember 1863
Sterf | 23 Januarie 1944 (op 80) Ekeberg naby Oslo, Noorweë |
Nasionaliteit | Noorweë |
Veld | Skildery en grafiese kuns |
Beweging | Ekspressionisme, simbolisme |
Werke | Die Gil |
Munch word as baanbreker van die ekspressionistiese rigting in die moderne skilderkuns beskou, waarby veral sy werke uit die 1890's internasionale bekendheid verwerf en sy status as 'n kunsvernuwer gevestig het. Munch het veral groot invloed op die Duitse skilderkuns uitgeoefen.
In 1885 en 1889 was Munch in Parys werksaam, 1890 in Duitsland en Italië, daarna tot in 1895 in Berlyn en later nog eens in Parys. Tot in 1908 het Munch in Berlyn geskilder, en die uitstalling van sy werke wat in 1892 in die Duitse hoofstad gehou is het die aanleiding tot die stigting van die Berlynse Sezession ('n groep onafhanklike skilders) gegee. In 1908 het Munch vir goed na sy geboorteland teruggekeer.
Munch se vroeë werke is sterk deur kunstenaars soos Paul Gauguin en Vincent van Gogh beïnvloed, en hy het begin om simboliese betekenis aan die kleure te verleen wat hy in 'n skildery gebruik het. Sy gunsteling-onderwerpe was eensaamheid, die dood en die vyandskap tussen die manlike en vroulike geslag. Munch se hoofwerke sluit "Die siek meisie" (1885), "Die gil" (1893), "Die vampier" (1893), "Puberteit" (1895), "Fries van die lewe" (1896 en 1906) asook sy muurskilderye in die Universiteit van Oslo (1909-1915) in. Deesdae geniet ook sy latere skilderye in toenemende mate aandag, en 'n aantal moderne kunstenaars kry inspirasie uit hierdie werke.