Delphi

Delphi of Delfi (Grieks: Δελφοί, uitspraak ðelˈfi) is ’n argeologiese terrein en moderne dorp in Griekeland, op die suidwestelike uitloper van Berg Parnassos in die vallei van Phokis. Streektaalvorme het ingesluit Belphoi (Aioliese vorm), Dalphoi (Phokiese vorm) asook ander Griekse variante.[1] Die argeologiese terrein van Delphi is in 1987 deur Unesco as wêrelderfenisgebied aangewys.

Delphi Δελφοί
Stad
Delphi
Koördinate: 38°29′N 22°30′O
Land	Griekeland
Streek	Sentraal-Griekeland
Streeks-eenheid	Phocis
Regering
• Burgemeester	Nikolaos Fousekis (ND)
Oppervlak
• Totaal	1,123 km2 (434 vk. myl)
Bevolking
• Totaal	32 263
• Digtheid	29/km2 (74/vk. myl)

In die Griekse mitologie was Delphi die ligging van die Delphiese orakel, die belangrikste orakel van die klassieke Griekse wêreld, en ’n vername heiligdom vir die god Apollo nadat hy die Piton sou verslaan het. Dié was ’n godheid wat glo hier gewoon en die middelpunt van die aarde beskerm het. Sommige beweer Pito (afgelei van die werkwoord pythein, "om te vrot") was die oorspronklike naam van die ligging na aanleiding van die Piton wat hier deur Apollo verslaan is.[2] Die Homeriese lofsang aan die Delphiese Apollo roep egter in herinnering dat die antieke naam van die terrein "Krisa" was.[3]

Uitleg van die Tempel van Apollo by Delphi.

Apollo se heilige gebied in Delphi was ’n panhelleense heiligdom, waar atlete van oor die Griekse wêreld vanaf 586 v.C. elke vier jaar[4] meegeding het in die Pitiese Spele, een van die vier panhelleense (of stephanitiese) spele, voorgangers van die Olimpiese Spele. Aan die wenners by Delphi is ’n lourierkroon toegeken wat seremonieel van ’n boom in Tempe gesnoei is, deur ’n seun wat ’n vertolking gelewer het van die onderwerping van die Piton.[4] Delphi het verskil van die ander speleterreine aangesien dit ook gasheer was vir die mousikos agon, ’n kompetisie in musiek.[2] Die Pitiese Spele was, wat belangrikheid en chronologiese volgorde betref, tweede uit die vier stephanitiese spele.[5] Dit het egter nie, soos die spele by Olimpia, die belangrikste rol in die bestaan van die stad verteenwoordig nie. Delphi sou ’n vername stad gewees het of dit gasheer was vir die spele of nie; dit het ander attraksies gehad wat daartoe gelei het dat dit as die omfalos ("middelpunt") van die aarde beskou is.[6]

In die binneste hestia ("herd") van die Tempel van Apollo het ’n ewige vlam gebrand. Ná die Veldslag van Plataia het die Griekse stede hul eie vure uitgedoof en nuwe vure uit Delphi gebring; in die ontstaanverhale van verskillende Griekse kolonies is die stigtingskoloniste eers by Delphi ingewy.[7]