Dekonstruktivisme

Dekonstruktivisme is 'n stroming binne die postmoderne argitektuur wat sy verskyning in die 1980's gemaak het. Sy naam is ontleen aan "dekonstruksie", die Franse filosoof Jacques Derrida se semiotiese ontleedmetode en kritiese benadering van die verhouding tussen teks en betekenis.[1]

Frank Gehry se Walt Disney-konsertsaalgebou in Los Angeles lyk volgens die nuustydskrif Newsweek se humoristiese kommentaar soos "'n gebou die oggend ná 'n groot aardbewing"

Die konsertsaal met golwende opskrif teen sononder

'n Lugfoto onthul die stabiele kerngebou agter die fasade

Hoofkenmerke van dekonstruktivistiese boukuns, wat analogiese verbande met vroeë 20ste eeuse Russiese konstruktivisme toon, is die opsetlike fragmentering van die bouvorm, die gebrek aan harmonie, kontinuïteit of simmetrie en die vrye omgang met argitektoniese elemente en strukture. Tradisionele geordende strukture ten opsigte van fasades en ruimtes word, net soos die vaste orde van "bo" en "onder", verwerp ten gunste van nuwe outonome vorme vir alle elemente van 'n gebou wat eerder aan industriële ontwerp- en beeldhoukuns ontleen is.[2] Die volmaakte dekonstruktivistiese gebou kan dus 'n konglomeraat van heterogene vorme wees en by die eerste blik instabiliteit suggereer asof dit op die drumpel van ineenstorting sou wees.

Argitekte en ateljees, wie se werk dikwels met dekonstruktivisme verbind word (al sal sommige van hulle dié kategorisering van hul ontwerpe verwerp), sluit Peter Eisenman, Frank Gehry, Zaha Hadid, Rem Koolhaas, Daniel Libeskind, Bernard Tschumi en Coop Himmelb(l)au in. Hulle was met hul ontwerpe almal verteenwoordig in die uitstalling Deconstructivist Architecture wat in 1988 deur die New Yorkse Museum of Modern Art (MoMA) gehou en deur Philip Johnson en Mark Wigley saamgestel is.[3][4] Die uitstalling sou die naamgewer vir die nuwe stylrigting word.