Dagsoom

'n Dagsoom (Engels: outcrop) is 'n sigbare blootstelling van bodemrots of antieke oppervlakkige afsettings op die oppervlak van die Aarde.[1]

Dagsoom van bodemrots naby San Carlos Water, Falkland-eilande

'n Sub-dagsoom (Engels: subcrop) vorm waar 'n laag gesteentes teen 'n ander laag gesteentes doodloop. Dit kan bv. vorm waar 'n formasie deur tektoniese kragte geroteer word, en op die oppervlak verweer waar dit dagsoom. Hierdie laag kan dan later weer bedek word tydens 'n daaropvolgende fase van afsetting. Hierdie nuwe laag/lae verkit later, om 'n nuwe sedimentêre formasie te vorm, waarteen die oorspronklike laag dan dagsoom.

Kenmerke

Dagsome dek nie die grootste gedeeltes van die landoppervlakte van die Aarde nie, aangesien die bodemrots of oppervlakkige afsettings in die meeste gevalle bedek word deur 'n laag grond en plantegroei, en nie van naby gesien of ondersoek kan word nie. Op plekke waar die oorliggende dekking verwyder word deur erosie of tektoniese opheffing, kan die rots dagsoom. Sulke blootstelling sal die meeste voorkom in gebiede waar erosie vinniger as verwering voorkom, soos teen steil heuwels, bergkranse en bergtoppe, rivieroewers en tektonies aktiewe gebiede.

In Finland het glasiale erosie tydens die laaste glasiale maksimum (ongeveer 11000 vC), gevolg deur brander/see-erosie en daaropvolgende post-glasiale isostatiese opheffing 'n groot getal gladde kus en littorale dagsome tot gevolg gehad.

Bodemrots en afsettings naby aan die oppervlak kan ook op die Aarde se oppervlak blootgestel word deur menslike uitgrawings soos steengroewe en die bou van paaie.

Verwysings
  1. Howell, J. V., 1960, Glossary of geology and related sciences. American Geological Institute, Washington, p. 207-208
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.