Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings
Die Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings (Engels: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM) word sedert 1952 deur die Amerikaanse Psigiatriese Vereniging (APA) gepubliseer en verskaf standaardkriteria vir die klassifikasie van geestesteurings. Dit word saam met ’n ander databasis, ICD-10 Hoofstuk V: Gedrags- en geestesteurings van die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO), gebruik deur navorsers, psigiaters, medisynebeheer-agentskappe, gesondheidsversekeringsmaatskappye, farmaseutiese maatskappye, die regstelsel en beleidmakers. Die vyfde uitgawe, DSM-5 is op 18 Mei 2013 gepubliseer.[1]
Die DSM het ontwikkel uit stelsels vir die invordering van sensus- en hospitaalstatistieke en uit die handleiding van die Amerikaanse weermag. Sedert die eerste uitgawe in 1952 is ’n hele aantal steurings met elke nuwe uitgawe bygevoeg, terwyl ander wat nie meer as geestesteurings beskou word nie, verwyder is.
Die kodes in die DSM en dié in die ICD is in latere uitgawes by mekaar aangepas, hoewel daar steeds aansienlike verskille bestaan omdat die twee handleidings nie saam hersien word nie.
DSM-IV
In die vorige uitgawe, DSM-IV, word geestesteurings in 17 kategorieë ingedeel:
- Ontwikkelingsteurings
- Organiese toestande
- Geestesiektes weens mediese toestande
- Dwelmverwante afwykings
- Psigotiese steurings
- Affektiewe steurings
- Angstoestande
- Somatoforme afwykings
- Faktiewe steurings
- Dissosiatiewe toestande
- Psigoseksuele afwykings
- Eetsteurings
- Slaapafwykings
- Afwykings van impulsbeheer
- Aanpassingsprobleme
- Persoonlikheidsteurings
- Ander afwykings
Diagnose
’n DSM-diagnose word beskryf op grond van vyf asse, of dimensies:
- As I – Ernstige geestesteurings, ontwikkelingsafwykings en leerprobleme
- As II - Onderliggende persoonlikheidsteurings en verstandelike gestremdheid
- As III - Mediese toestande
- As IV - Vlak van sosiale funksionering en lewensimpak van simptome
- As V - Globale assessering van funksionering (op ’n skaal van 100 tot 0)
Geskiedenis
- Die DSM is voorafgegaan deur die sogenaamde Statistiese Handleiding vir Geestesiektes vir Gebruik in Hospitale, opgestel deur die Nasionale Komitee vir Geesteshigiëne. Dit is oorspronklik in 1918 gepubliseer en het in 1945 vir die laaste keer verskyn.
- DSM-I: Hierna het die Amerikaanse Psigiatriese Vereniging verantwoordelikheid geneem vir die handleiding, wat in 1952 gelei het tot die eerste uitgawe van DSM, later bekend as DSM-I. Dit het ongeveer 60 steurings bevat en is sterk beïnvloed deur psigoanalise.
- DSM-II het in 1968 gevolg en homoseksualiteit as geestesiekte geklassifiseer. Na aanleiding van betoë deur homoseksuele aktiviste is in 1973 besluit om die klassifikasie te verwyder.
- DSM-III en DSM-III-R: DSM-III het in 1980 verskyn. Die psigodinamiese benadering is vervang deur die biomediese model. ’n Hersiene uitgawe, DSM-III-R, het in 1987 verskyn.
- DSM-IV het in 1994 verskyn. Die nuutste weergawe daarvan, wat in 2000 uitgereik is, het slegs uit tekswysigings bestaan en staan bekend as DSM-IV-TR.
- DSM-5 is op 18 Mei 2013 gepubliseer. Baie definisies is aansienlik aangepas vir dié huidige weergawe.[2]
Verwysings
- Peter Kinderman (20 Mei 2013). "Explainer: what is the DSM?". The Conversation Australia. The Conversation Media Group. Besoek op 21 Mei 2013.
- Sharon Jayson (12 Mei 2013). "Books blast new version of psychiatry's bible, the DSM". USA Today (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 April 2020. Besoek op 21 Mei 2013.