Collywobbles

Collywobbles is ‘n besondere reeks kronkelings in die M'basherivier in die Transkei. Dit is een van die wêreld se merkwaardigste voorbeelde van meandering in ‘n rivier.

Die Mbashe is bekend om sy kronkelings in sy loop tussen die N2-nasionale pad en die riviermond, suidwes van Elliotdale en noordoos van Dutywa. Naby die nedersetting Ceru slinger die rivier verby ‘n bepaalde punt en na 64km stroomaf vloei die rivier slegs 800m verder weer by daardie selfde plek verby. Op hierdie plek waar die rivier die naaste aan sigself kom, is daar in die noordelike draai ‘n dam en in die suidelike suidelike draai ‘n hidroëlektriese kragstasie. In die gebied wat deur die rivier se kronkelings omsluit word, is die landbounedersettings Msikiti, Zangcete, KuLombete en Mkhalalo.

Luit. G.P. Colley (die latere bekende sir George Pomeroy Colley) was van 1858 tot 1860 ‘n magistraat in hierdie gebied. Op ‘n inspeksiebesoek kom hy op hierdie unieke geografiese verskynsel in die rivier af en spreek sy verbasing oor die skouspelagtige “wobbles” (slingerings) uit. Terstond noem een van sy geselskap dit toe spottend die Collywobbles, die Engels vir maagwerkings.