Choefoe

Choefoe (Engels: Khufu, Grieks: Cheops) was ’n Egiptiese farao van die 4de Dinastie tydens die eerste helfte van die Ou Koninkryk. Hy was die tweede farao van die 4de Dinastie; hy het sy moontlike pa, farao Sneferoe, opgevolg. Daar word algemeen aanvaar hy het die Groot Piramide van Giza laat bou wat een van die Sewe Wonders van die Antieke Wêreld is, maar baie ander aspekte van sy bewind is swak aangeteken.[3][4]

Choefoe
Cheops, Khufu, Soephis, Chnoubos
’n Standbeeld van Choefoe in die Kaïro-museum.
’n Standbeeld van Choefoe in die Kaïro-museum.
Farao van die 4de Dinastie
Periode 2589–2566 v.C.[1][2] (63 jaar volgens Manetho); (23 of 46 volgens moderne historici) [3]
Voorganger Sneferoe
Opvolger Djedefre
Vader Sneferoe
Moeder Hetepheres I
Oorlede 2566 v.C.
Monumente Groot Piramide van Giza
Choefoe in Egiptiese hiërogliewe
Serech of Horusnaam
G5
Aa24w
Nebty-naam
G16
Aa24
r
Goue Horus-naam
G8
G5G5
Portaal  Portaalicoon   Antieke Egipte

Uitbeelding

Die enigste volledige uitbeelding van Choefoe is ’n ivoorstandbeeld van 7,6 cm wat in 1903 in ’n tempelruïne by Abidos gevind is. Net stukke van ander uitbeeldings is gevind en baie van Choefoe se geboue is verlore. Alles wat van hom bekend is, kom van inskripsies in sy dodeakker by Giza en latere dokumente.

Baie dokumente oor Choefoe is omstreeks 300 v.C. deur antieke Egiptiese en Griekse skrywers geskryf. Hy word erken as ’n koning wat ’n blywende kulturele erfenis gelaat het, maar die antieke historici Manetho, Diodorus en Herodotus beskryf sy karakter baie negatief. Vanweë dié dokumente is die prentjie van Choefoe se karakter obskuur en krities.[3][4]

Familie
Uitbeelding van Sneferoe, Choefoe se pa of stiefpa.

Choefoe se koninklike familie was taamlik groot. Dit is onseker of hy Sneferoe se biologiese seun is. Baie Egiptoloë glo so, maar bloot omdat dit tradisie was dat die oudste seun of ’n aangewese afstammeling die troon geërf het.[5] In 1925 is die grafkelder van koningin Hetepheres I (G 7000x) oos van Choefoe se piramide gevind. Daarin was verskeie inskripsies wat haar "moeder van ’n koning" (Moet-nesoet) noem, saam met die naam van farao Sneferoe. Dit het dus aanvanklik gelyk of Hetepheres die vrou van Sneferoe was, en dat hulle Choefoe se ouers was. Daar word egter nou daaroor getwyfel omdat dit nie bekend is dat Hetepheres die titel "vrou van die koning" (Hemet-nesoet) gehad het nie, en dit is noodsaaklik om haar status as koningin te staaf.[5][6] Sy het egter die titel "biologiese dogter van ’n god" (Sat-netjer-chetef) gehad en dit laat navorsers dink Choefoe was dalk nie Sneferoe se biologiese seun nie, maar dat hy Choefoe se rang gewettig het met ’n huwelik en dat hy Choefoe se ma die titel dogter van ’n lewende god gegee het. Dié teorie word versterk deur die feit dat Choefoe se ma naby hom begrawe is en nie in die dodeakker van haar man nie, soos die gebruik was.[5][6][7]

Bewind

Dit is steeds nie seker hoe lank Choefoe oor Egipte regeer het nie omdat historiese dokumente mekaar weerspreek en moderne bronne skaars is. Volgens die Turynse Koningslys uit die 19de Dinastie is dit 23 jaar.[3][8] Volgens die antieke historikus Herodotus was dit 50 jaar en volgens Manetho 63 jaar. Dié laaste syfers word nou beskou as ’n oordrywing of die verkeerde interpretasie van antieke bronne.[3]

Daar is net ’n paar verwysings na sy politieke aktiwiteite in en buite Egipte. Hy word in Egipte in ’n paar inskripsies genoem.

Wadi Maghareh

By die Wadi Maghareh in Sinai is ’n rotsinskripsie wat Choefoe met twee krone uitbeeld. Hy het verskeie ekspedisies daarheen gestuur om turkoois en koper te vind.[9] Hy het ook kontak met die stad Bublos in Libanon gehad. Hy het ekspedisies daarheen gestuur in ’n poging om kopergereedskap en wapens te ruil vir waardevolle Libanese sederhout. Dié hout was nodig om begrafnisbote te bou, en die bote in die Groot Piramide was inderdaad van dié hout gemaak.[10]

Wadi al-Jarf

Nuwe getuienis oor Choefoe se politieke bedrywighede is onlangs gevind op die plek van die antieke hawe Wadi al-Jarf aan die Rooiseekus oos van Egipte. Ná verskeie vroeëre pogings in 1823 en 1954 om daar uitgrawings te doen, het ’n span argeoloë onder leiding van die Franse Egiptoloog Pierre Tallét en Gregory Marouard in Junie 2011 weer opgrawings daar begin doen. Van die materiaal wat hulle gevind het, was ’n versameling van honderde papirusfragmente.[11][12]

Tien hiervan was goed bewaar. Die meeste van die dokumente dateer uit die 27ste jaar van Choefoe se bewind en beskryf hoe die sentrale administrasie kos en voorraad na die matrose en hawewerkers gestuur het. Choefoe word daarin onder sy Horusnaam aangespreek. Een dokument is veral belangrik: die dagboek van ene Mererer, ’n amptenaar wat betrokke was by die bou van die Groot Piramide. Dit het navorsers ’n blik gegee op drie maande van Mererer se lewe en op die alledaagse lewe van mense in die 4de Dinastie.

Inskripsies van Choefoe se naam kom ook voor op van die swaar kalksteenblokke op die terrein. Die hawe was van strategiese en ekonomiese belang vir Choefoe, want skepe het waardevolle materiaal soos turkoois, koper en erts van Sinai hier afgelaai. Die fragmente bevat verskeie lyste met die voorraad wat daar afgelewer is. ’n Sekere hawe aan die oorkantste kus van Wadi al-Jarf, aan die waskus van Sinai, word ook genoem, en die dokumente openbaar dus vir die eerste keer in die geskiedenis ’n duidelike seilskiproete oor die Rooisee. Dit is die oudste bekende seilroete van Antieke Egipte.[11][12]

Verwysings
  1. Clayton, Peter A. Chronicle of the Pharaohs. p42. Thames and Hudson, London, 2006. ISBN 978-0-500-28628-9
  2. Malek, Jaromir, "The Old Kingdom" in The Oxford History of Ancient Egypt, red. Ian Shaw, Oxford University Press 2000, ISBN 978-0-19-280458-7 p.88
  3. Thomas Schneider. Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, ISBN 3-491-96053-3, ble. 100–104
  4. Aidan Dodson. Monarchs of the Nile. American Univ in Cairo Press, 2000, ISBN 977-424-600-4, ble. 29–34
  5. Aidan Dodson & Dyan Hilton. The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson, 2004, ISBN 0-500-05128-3 ble. 52–53
  6. Silke Roth. Die Königsmütter des Alten Ägypten von der Frühzeit bis zum Ende der 12. Dynastie (= Ägypten und Altes Testament 46). Harrassowitz, Wiesbaden 2001, ISBN 3-447-04368-7, ble. 354 – 358 & 388
  7. Porter, Bertha and Moss, Rosalind: Topographical Bibliography of Ancient Egyptian Hieroglyphic Texts, Statues, Reliefs and Paintings, Volume III: Memphis, Part I Abu Rawash to Abusir. 2de uitgawe
  8. Michael Haase. Eine Stätte für die Ewigkeit: der Pyramidenkomplex des Cheops aus baulicher, architektonischer und kulturgeschichtlicher Sicht. Von Zabern, Mainz 2004, ISBN 3-8053-3105-3, ble. 12-13
  9. James Henry Breasted: Ancient Records of Egypt: The first through the seventeenth dynasties. University of Illinois Press, New York 2001, ISBN 0-252-06990-0, page 83–84.
  10. Toby A. H. Wilkinson: Early Dynastic Egypt: Strategies, Society and Security. Routledge, London 2001, ISBN 0-415-26011-6, page 160–161.
  11. Pierre Tallet, Gregory Marouard: Wadi al-Jarf – An early pharaonic harbour on the Red Sea coast. In: Egyptian Archaeology, vol. 40, Cairo 2012, p. 40-43.
  12. Rossella Lorenzi (12 April 2013). "Most Ancient Port, Hieroglyphic Papyri Found". Discovery News (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Maart 2016. Besoek op 21 April 2013.

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.