Ben Viljoen
Generaal Benjamin Johannes Viljoen is op 7 September 1869 gebore op die plaas Varkiesdraai, distrik Wodehouse, Kaapkolonie as die vierde kind van Wynand Johannes Viljoen en Susanna Magdalena Storm. Hy is op 14 Januarie 1917 oorlede in La Mesa, Nieu-Meksiko.
| Ben Viljoen | |
|---|---|
 Generaal Ben Viljoen (sittend) en sy sekretaris (Mnr. J. Visser) | |
| Geboortedatum | 7 September 1869 |
| Geboorteplek | .svg.png.webp){kind=small} Distrik Wodehouse, Kaapkolonie |
| Sterfdatum | 14 Januarie 1917 (op 47) |
| Sterfplek | La Mesa, NM |
| Lojaliteit | Boer |
| Jare in diens | 1896-1902 |
| Rang | Assistent-kommandantgeneraal |
| Eenheid | Krugersdorpse Vrywilligerskorps Transvaalse Burgermag Johannesburgkommando |
| Veldslae/oorloë |  Jameson-inval (1895-1896)Eerste Vryheidsoorlog Tweede Vryheidsoorlog: -- Slag van Elandslaagte |
| Ander werk | Lid van die Volksraad, skryf in 1902 sy outobiografie My Herinneringe aan die Anglo-Boereoorlog, neem in 1904 deel aan die Louisiana Purchase Exposition, Konsul in Duitsland. |
Hy tree op 5 September 1889 in Umtata in die huwelik met Helena Beatrice Els. Vyf kinders is uit die huwelik gebore.
Hy het in 1890 na Johannesburg verhuis. In 1896 het hy die Krugersdorpse Vrywilligerskorps gestig en saam met hulle die Jameson-invallers en ander swart kapteinskappe teengestaan. Hy is later 'n joernalis van Krugersdorp en Pretoria. Hy is verkies as volksraadlid van die ZAR vir Krugersdorp en het Paul Kruger teengestaan oor sy siening aangaande die uitlandergeskil. Hy is verkies as assistent-kommandantgeneraal van die ZAR tydens die Anglo-Boereoorlog. Hy verwerf wêreldroem as militaris en beoefenaar van guerilla-oorlogvoering. Na sy gevangeneming word hy verban na St. Helena en na sy vertrek na die VSA in 1904 skei hy van Lenie Els en tree hy in 1905 in die huwelik met Myrtle Belle Dickason; die huwelik was kinderloos.
Tweede Vryheidsoorlog
Met die uitbreek van die Tweede Vryheidsoorlog het hy en sy korps eerstens diens gedoen in Natal, maar toe die front afbreek het hy hom aangesluit by die ander Boere om die opmars van die Britte na Pretoria te stuit. Met die einde van die konvensionele fase van die oorlog het hy 'n mag aangevoer saamgestel uit mense van Johannesburg, Kugersdorp en Boksburg in die Noord- en Oos-Transvaal. Hy was uiters suksesvol en is in November 1900 as assistent kommandant-generaal aangestel, die naas hoogste rang in die boeremagte. Hy het bekend geraak na sy sukses by Helvetia. Hy is uiteindelik gevange geneem in 'n lokval op 25 Januarie 1902 op Lydenburg. Generaal Chris Muller het hom as die aanvoerder van die Boeremagte opgevolg.
Vanaf Januarie tot Mei 1902 was hy 'n gevangene op Sint Helena waartydens hy sy biografie "Mijne Herinneringen uit den Anglo-Boeren-Oorlog" (in Engels vertaal as "My Reminiscences of the Anglo-Boer War") geskryf het. Anders as die ander boeregeneraals was hy nie 'n grondeienaar nie en het hy gesukkel met sy terugkeer na Suid-Afrika. Hy het ook geweier om Britse burgerskap te aanvaar wat dit vir hom onmoontlik gemaak het om 'n openbare loopbaan te hê.
VSA
Viljoen het in 1904 na die VSA vertrek, saam met genl. Piet Cronjé (van Paardeberg faam), om deel te neem aan die St. Louis wêreldskou waar hulle die sogenaamde "Boere-sirkus" - 'n uitbeelding van gevegte tydens die Anglo-Boere-oorlog - aangebied het. Na afloop van die skou het hy hom in die VSA gevestig. Sy vrou Lenie (née Els) het egter geweier om Suid-Afrika te verlaat. Hulle is van mekaar geskei, maar hy het later weer getrou met 'n Amerikaanse dame, Myrtle Dickason. Hy is Amerikaanse burgerskap aangebied en het president Theodore Roosevelt in die Withuis ontmoet. Hy het probeer om 'n boerenedersetting in die noorde van Meksiko te stig, maar dit het misluk.
Sy ervaringe tydens die Anglo-Boere-oorlog het hy verwoord in sy boek "Mijne Herinneringen aan die Anglo-Boeren Oorlog", wat ook in verskeie tale vertaal is en beskou word as een van die mees realistiese weergawes van die ABO vanuit die Boere-oogpunt.
Daarna het hy teruggekeer na die VSA en hom gevestig naby La Mesa in die staat Nieu-Meksiko. Hy het Amerikaanse burgerskap aanvaar en in plaaslike politiek betrokke geraak. Hy was betrokke tydens die onderhandelings van 1912 in Washington D.C., waarna Nieu-Meksiko die 47ste staat van die VSA geword het. Tot en met sy aftrede in 1913 was hy vir 'n kort rukkie die Konsul van die VSA in Duitsland asook die militêre adviseur vir die Meksikaanse rewolusionêr, Francisco Madero wat in 1913 in 'n teenrevolusie dood is. Hy is op 14 Januarie 1917 op sy plaas oorlede en in die Vrymesselaarsbegraafplaas in La Mesam NM begrawe.
Bronne
- Military History Journal - Vol 9 No 2, 'GOD EN DIE MAUSER' Ben Viljoen - die vergete Boeregeneraal deur M S Coghlan (Natalse Provinsiale Museumdiens)
- Floris JG van der Merwe: Die Boere-Sirkus van St Louis (1904)
- HC Viljoen: Viljoen-Familieregister, 2012 'Viljoen Familieregister' Geargiveer 1 Junie 2019 op Wayback Machine Hugenote-Vereniging van SA ISBN 978-0-620-53818-3
- JW Meijer: Generaal Ben Viljoen 1868–1917, Geargiveer 30 Junie 2018 op Wayback Machine Protea Boekhuis, Pretoria
