Attaliede

Die Attaliede of Attalidiese dinastie (Grieks: Δυναστεία των Ατταλιδών, Dynasteía ton Attalidón) was ’n Hellenistiese dinastie wat ná die dood van Lusimachos, ’n generaal van Alexander die Grote, oor die stad Pergamum in Klein-Asië regeer het.

Die koninkryk was ’n oorblyfsel van Lusimachos se ryk ná dié se val. Een van Lusimachos se luitenante, Filetairos, het in 282 v.C. beheer oor die stad oorgeneem. Die latere Attaliede was afstammelinge van sy pa, Attalos, en het die stad tot ’n koninkryk uitgebrei.

Geskiedenis
Die ligging van Pergamum.

In 282 v.C. het Filetairos gedros van Lusimachos en homself en die belangrike fort Pergamum, saam met sy tesourie, aan Seleukos I Nikator, oorgegee. Seleukos het Lusimachos in 281 v.C. verslaan en doodgemaak. Seleukos is self ’n paar maande later doodgemaak.[1] Filetairos het, veral ná Seleukos se dood, aansienlike outonomie geniet al het hy in naam onder die Seleukiede geval. Hy het sy mag en invloed tot buite Pargamum uitgebrei. Hy het troepe, geld en kos aan die stad Kizikos in Misië verskaf vir die stad se verdediging teen die invallende Galliërs, en so aansien en welwillendheid vir hom en sy familie gewen.[2] Hy het 40 jaar lank regeer en die Tempel van Demeter op die akropolis gebou, asook die Tempel van Athena (Pergamum se beskermingsgodin) en die stad se eerste paleis. Hy het Pergamum ook verder versterk.[3]

Eumenes I het Filetairos in 263 v.C. opgevolg. Hy het teen die Seleukidiese koning in opstand gekom en hom in 261 v.C. verslaan. Hy het Pergamum so bevry en sy grense aansienlik uitgebrei.

Die grootste prestasie van Attalos I (bewind 241-197 v.C.) was volgens die Griekse reisiger en geograaf Pausanias sy oorwinning oor die Galliërs,[4] waarmee hy bedoel het die Galasiërs, Kelte wat na Sentraal-Asië migreer en ’n groot militêre mag geword het. Verskeie jare later het die Galasiërs Pergamum aangeval met die hulp van Antiochos Hierax, die broer van die Seleukidiese koning wat teen die koning in opstand gekom het. Hy wou Anatolië oorneem en dit sy onafhanklike koninkryk maak. Attalos het die Galasiërs en Antiochos verslaan en daarna twee keer teen Antiochos alleen geveg. Attalos het ’n groot oorwinning behaal en Antiochos is daarna na Mesopotamië om ’n veldtog daar te begin.[5]

Die Attaliede het bondgenote van Rome geword tydens die Eerste Masedoniese Oorlog van 214-205 v.C.[6][7] en het Rome in daaropvolgende oorloë ook ondersteun. Attalos I het ook hulp verskaf tydens die Tweede Masedoniese Oorlog van 200-197 v.C.[8][9]

Eumenes II (bewind 197-159 v.C.)[10] het Rome ondersteun in die Rooms-Seleukidiese Oorlog (192-188 v.C.)[11][12] en die Derde Masedoniese Oorlog (171-168 v.C.).[13] In 188 v.C., ná die oorlog teen die Seleukiede, het die Romeine beslag gelê op gebiede in Klein-Asië, en hulle het Misië, Lidië, Frigië en Pamfilië aan die koninkryk Pergamum gegee, en Karië, Lisië en Pisidië aan Rhodes, ’n ander Romeinse bondgenoot. Later het die Romeine Rhodes se besittings ook aan Pergamum gegee.

Attalos II het in 190 v.C. deelgeneem aan die finale oorwinning van Rome oor die Seleukiede. In 182-179 v.C. was hy in ’n oorlog gewikkel met die koning van Pontos en het hy verskeie oorwinnings behaal en grondgebied bygekry. Hy het sy koninkryk aansienlik uitgebrei en die stede Philadelphia en Attalia gestig.

Die laaste Attalidiese koning, Attalos III, is sonder kinders dood en het sy koninkryk in 133 v.C. aan die Romeinse Republiek bemaak.[14] Dit het die Romeinse provinsie Asia geword.

Konings van Pergamum
  • Filetairos (282-263 v.C.)
  • Eumenes I (263-241 v.C.)
  • Attalos I Soter (241-197 v.C.)
  • Eumenes II (197-159 v.C.)
  • Attalos II Filadelfos (160-138 v.C.)
  • Attalos III (138-133 v.C.)

Verwysings
  1. Strabo, Geography, 13.4.1
  2. Hansen, E. V., The Attalids of Pergamon, pp. 18-19
  3. Hansen, E. V., The Attalids of Pergamon, pp. 17-18
  4. Pausanias, Description of Greece, 1.8.1
  5. Hansen, E. V., The Attalids of Pergamon, pp. 34-35
  6. Livy, The History of Rome, 26.24
  7. Hansen, E. V., The Attalids of Pergamon, p. 47
  8. Pausanias, Description of Greece, 10.15.3
  9. Hansen, E. V., The Attalids of Pergamon, p. 57
  10. Attalus, Eumenes II Soter
  11. Appian, The syrian Wars, 31
  12. Livy, The History of Rome, Books 33-35
  13. Livy, Periochae, 42.3; The History of Rome, Books 42-45
  14. Shipley, The Greek World After Alexander, 323–30 B.C., pp. 318–319.

Bibliografie
  • Allen, R.E., The Attalid kingdom, a constitutional history, Oxford University Press, 1983; ISBN 978-0198148456
  • Austin, M.M., The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest:A Selection of Ancient Sources in Translation, "The Attalids of Pergamum", Cambridge University Press, 2006; ISBN 978-0521535618
  • Dignas B., "Rituals and the Construction of Identity in Attalid Pergamon" in Dignas B, Smith RRR, (reds.), Historical and religious memory in the ancient world, Oxford University Press, 2012; ISBN 978-0199572069
  • Hansen, E.V., The Attalids of Pergamon (Study in Classical Philology). Cornell University Press, 2de hersiene uitg., 1972; ISBN 978-0801406157. ASIN: B000MRG0T6
  • Kosmetatou, E., "The Attalids of Pergamon", in Erskine, A., A Companion to the Hellenistic World, Blackwell, 2005; ISBN 978-1405132787
  • Welles, C.B., (red.), Royal correspondence in the Hellenistic period: A study in Greek epigraphy, Ares Publishers Inc., U.S., 1974; ISBN 978-0890050194
  • Shipley (2000). The Greek World After Alexander, 323-30 B.C.(The Routledge History of the Ancient World), Routledge, 1ste uitg., 1999; ASIN: B017PNSW7M

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.