Amnion
Die amnion is 'n membraan wat die pas-gevormde embrio bedek. Dit pas aanvanklik styf om die embrio, maar word later met amniotiese vloeistof gevul, wat veroorsaak dat die amnion swel, en die amniotiese sak vorm. Die amniotiese sak, saam met die chorion, die dooiersak en die allantois, vorm 'n beskermende sak rondom die embrio. By voëls, reptiele en sommige soogdiere, is die beskermende sak ingesluit in 'n dop, maar by die meeste soogdiere ontwikkel dit in die baarmoeder.
| Amnion | ||
| Inligting en eksterne bronne | ||
| Eksterne bronne | ||
| MeSH | A10.615.284.277 | |
| FMA | 80223 | |
| TE | E6.0.1.2.0.0.9 | |
Die woord amnion is afgelei van die Antieke Griekse ἀμνίον - "lammetjie", die verkleiningsvorm van ἀμνός - "lam".
Die amnion is 'n kenmerk van die amniota, 'n onderverdeling van die werweldiere wat die reptiele, voëls en soogdiere insluit, maar nie amfibieë en visse nie. Die amnion spruit uit die ekstra-embrioniese somatiese mesoderm aan die buitekant en die ekstra-embrioniese ektoderm aan die binnekant.[1]
By die mens
In die menslike embrio, is die vroegste stadiums van die amnion se vorming nog nie waargeneem nie; in die jongste embrio wat bestudeer is, was die amnion reeds teenwoordig as 'n geslote sak, en verskyn in die binneste sel-massa as 'n holte. Hierdie holte is bedek deur 'n enkele stratum van plat ektodermale selle, die amniotiese ektoderm, en sy vloer bestaan uit die prismatiese ektoderm van die embrioniese skyf – die verbinding tussen die bokant en onderkant is op die rand van die embrioniese skyf. Buite die amniotiese ektoderm is 'n dun laag mesoderm, wat aaneenlopend is met die mesoderm van die somatopleure, en deur die liggaam-steel verbind word met die mesodermale voering van die chorion.
Wanneer dit gevorm word, is die amnion in kontak met die liggaam van die embrio, maar oor die vierde of vyfde week begin amniotiese vloeistof (ook vrugwater of liquor amnii genoem) om daarin op te bou. Hierdie vloeistof veroorsaak dat die amnion swel en uiteindelik vaskleef aan die binneste oppervlak van die chorion, sodat die ekstra-embrioniese deel van die seloom verdwyn. Die hoeveelheid amniotiese vloeistof verhoog tot die sesde of sewende maand van swangerskap, waarna dit ietwat verminder; aan die einde van die swangerskap beloop dit ongeveer een liter.
Die amniotiese vloeistof maak vrye beweging van die fetus gedurende die latere stadiums van swangerskap moontlik, en beskerm dit ook teen beserings. Dit bevat minder as twee persent vaste stowwe, meestal ureum, anorganiese soute, 'n klein hoeveelheid proteïen, en spoor van suikers. Die fetus sluk ook van die amniotiese vloeistof, wat daartoe lei dat epidermale oorblyfsels en hare in die inhoud van die fetale spysverteringskanaal voorkom.
Kliniese betekenis
Ekstra-amniotiese swangerskap is 'n seldsame toestand wat die gevolg is van 'n skeur in die amnion, en lei daartoe dat die fetus in die ekstraembrioniese seloom ontwikkel.[2]
Ander diere
In reptiele, voëls, en baie soogdiere ontwikkel die amnion soos volg:
Waar die primitiewe spysverteringstelsel van die embrio vernou en aansluit by die dooiersak, vou die somatopleure opwaarts.
Hierdie amniotiese vou maak eers sy verskyning by die koppunt van die embrio, en daarna by die stertpunt en kante, en geleidelik vou dit al hoe meer. Die kante van die vou ontmoet en smelt oor die dorsale aspek van die embrio saam, en omsluit 'n holte, die amniotiese holte. Hierdie tipe amnion staan as pleuroamnion bekend ("gevorm word deur 'n vou"), in kontras met die schyzoamnion ("gevorm deur skeiding van lae").
Nadat die kante van die amniotiese vou saamsmelt, word die twee lae van die vou volkome geskei. Die binneste laag vorm van die amnion, en die buitenste laag vorm die valse amnion, oftewel die serosa.
Die ruimte tussen die amnion en die serosa vorm die ekstra-embrioniese seloom, en vir 'n tydperk is dit in verbinding met die embrioniese seloom.
Katjies en hondjies word binne die amnion gebore; dit word deur die moeder oopgebyt en geëet.
In olifante is die amnion aaneenlopend met die basis van die naelstring op die allantois, wat 'n beduidende grootte aanneem, en neem 'n posisie tussen die chorion en amnios in, om te verhoed dat enige deel van die amnios die binneste oppervlak van die plasenta bereik. Die amnios bestaan uit twee lae, naamlik die korrellaag, wat op die binnekant of fetale oppervlak van die allantois uitbrei, en daarvandaan op die naelstring; die ander is die gladde buitenste laag, wat op die buitenste of chorionale oppervlak van die allantois uitbrei, en daarvandaan op die binne-oppervlak van die chorion."[3]:348
Bykomende beelde
Oppervlakaansig van Hylobates concolor embrio.
Menslike embrio, 2 mm lank. Dorsale aansig, met die amnion oopgevlek. ×30 vergroting.
Deursneë deur die embrio.
Menslike embrio, 2.6 mm lank.
Diagram van 'n transverse snit, wat die vorming van die amnion van 'n hoender aantoon.
Model van 'n menslike embrio, 1.3 mm lank.
Snitplan van die swanger baarmoeder in the derde en vierde maand.
Skema van plasentale bloedsomloop.
Menslike embrio van ongeveer veertien dae, met dooiersak.
Makrofage vol mekonium in fetale membrane wat met mekonium gevlek is. H&E vlek.
Oopgevlekte katbaarmoeder met fetus in die middelstadium van swangerskap: 1 umbilikus, 2 amniotiese sak (chorion en amnion), 3 allantoïs, 4 dooiersak, 5 ontwikkelende marginale hematoom, 6 endometrium
Verwysings
- Pigeon, J. (1960). "Treatment of second-degree burns with amniotic membranes" (PDF). Can Med Assoc J. 83 (16): 844–845.
- TheFetus.net > Amniotic band syndrome Geargiveer 28 November 2017 op Wayback Machine By Luís Flávio Gonçalves, MD, Philippe Jeanty, MD, PhD. 1999-09-26-18
- Owen, R. (1857). "Description of the foetal membranes and placenta of the elephant (Elephas Indicus, Cuv.), with remarks on the value of placentary characters in the classification of the mammalia". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. 147: 347–353. doi:10.1098/rstl.1857.0017.