Afrika-longvis
Die Afrika-longvisse (famile Protopteridae) beslaan slegs een genus, Protopterus, wat weer vier spesies het. Soos die naam aandui, kom Afrika-longvisse in varswatergebiede van Afrika voor. Hulle is verwant aan die Suid-Amerikaanse longvis (Lepidosiren paradoxa) en verlangs verwant aan die Australiese longvis (Neoceratodus forsteri). Die visse is bekend daarvoor dat hulle in staat is om 'n gat in die bodem te grawe wanneer die water opdroog, waarin hulle dan vir maande kan estiveer tot tyd en wyl hul habitat weer oorstroom word.
| Afrika-longvisse | |
|---|---|
 | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Domein: | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Subfilum: | |
| Infrafilum: | |
| Superklas: | |
| Klas: | |
| Subklas: | Dipnoi |
| Superorde: | Ceratodontimorpha |
| Orde: | |
| Familie: | Protopteridae |
| Genus: | Protopterus |
| Spesies | |
|
| |
By die Afrika-longvis is die droogteslaap nog verder vervolmaak. Wanneer die moerasse waarin die vis hou, opdroog, krul hy hom in die modder op. 'n Slymerige stof, wat die liggaam heeltemal bedek, word afgeskei om die liggaam teen uitdroging te beskerm.
'n Kapsule word hierdeur gevorm en slegs ʼn klein asemhalingsgat word oopgehou waardeur die vis asemhaal. In die kapsule kan die vis 4 jaar lank oorleef. Gedurende die tyd teer die vis nie soos ander diere op sy vet nie, maar hy maak van sy spiere as voedselbron gebruik. Die spiere krimp en die vis kan na die hibernasie (winterslaap) selfs korter wees as daarvoor.
Die afvalstowwe wat gedurende metabolisme gevorm is, word deur die niere geskei tot ureum en water. Die meeste van die water word dan weer deur die liggaam gesirkuleer, terwyl die ureum in konsentrasies van tot 2 000 keer die van normale vertebrate geberg word. Ureum in hoe konsentrasie is 'n gifstof en geen gewerwelde dier kan so 'n hoë konsentrasie ureum soos die in die liggaam van die longvis verduur nie.
Sodra die eerste reëns na die droogteseisoen begin val, los die longvis se kapsule op en hy begin hom vir paring voorberei. Klein gate en tonnels word in die bodem van die dam gegrawe, waarin die eiers gelê word. Nadat die larwes uitgebroei het, word dit deur die mannetjie opgepas. Eers tussen die ouderdom van 2 tot 5 maande word die larwes toegelaat om die nes te verlaat.
Ervaring met die visse in akwaria het getoon dat die longvis van Afrika meer aggressief is as die Suid-Amerikaanse longvis. Struktureel is die Afrika-Iongvis uitkenbaar aan sy 5 kieusplete, anders as die Amerikaanse vis, wat net 4 het. Protopterus dolloi is 'n maer longvis wat in die Kongo- en die Ogowerivier voorkom en baie na die Amerikaanse longvis lyk. Protopterus aethiopicus kom in ʼn soortgelyke habitat as Protopterus dolloi in die Nylrivier voor. Die oorblywende 2 spesies is die Oos-Afrikaanse longvis Protopterus amphibicus en Protopterus annectans.
Longivsse het verlengde, afgespitste, lywe met draadvormige bors- en buikvinne. Hulle is aggressiewe jagters en vreet klein vissies en paddas.
Die volgende vier spesies kom in die genus Protopterus voor:
- Protopterus aethiopicus
- Protopterus aethiopicus aethiopicus
- Protopterus aethiopicus congicus
- Protopterus aethiopicus mesmaekersi
- Protopterus amphibius – Ooskus-longvis
- Protopterus annectens
- Protopterus annectens annectens
- Protopterus annectens brieni – Suider-Afrikaanse longvis
- Protopterus dolloi
Sien ook
Bronnelys
- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409583 volume 17, bl. 114
- 'n Volledige Gids tot die Varswatervisse van Suider-Afrika (1993), deur Paul H. Skelton. Eerste uitgawe, Southern Boekuitgewers: Halfweghuis. ISBN 1-86812-351-0
- Oregon Zoo Animals: African Lungfish Geargiveer 3 Julie 2008 op Wayback Machine by www.oregonzoo.org