Abraham H. de Vries

Abraham Hermanus de Vries is op 9 Februarie 1937[2] op Winkelplaas in die huis Volmoed (Winkelplaas het vyf opstalle) naby Ladismith in die Klein Karoo gebore.[3] Hy het een suster, Hester. Sy moeder sterf tydens die bevalling en vir die eerste nege maande van sy lewe bly hy op die buurplaas Voorbaat by sy oupa Wynand en ouma Hannie. Sy pa trou later met Hester, ’n jonger suster van sy ma, en hy keer terug na Winkelplaas, waar sy pa die laaste winkelier van die plaas was.

Hy begin sy skoolloopbaan op die plaasskool by Buffelsdrift, waarna hy in 1950 na die hoërskool op Ladismith gaan. Ná matrikulasie in 1954 aan die Hoërskool Ladismith studeer hy in die jare 1955 tot 1958 aan die Universiteit van Stellenbosch. Terwyl hy student is, spandeer hy party naweke by W.A. de Klerk en sy vrou op hulle plaas Saffier in die Klein-Drakenstein naby die Paarl. Hy behaal in 1957 die B.A.-graad en in 1958 die B.A. Honneurs-graad in Afrikaans-Nederlands. Op universiteit is hy redakteur van die studentetydskrif Prisma en is Hennie Aucamp, R.K. Belcher en Wilhelm Knobel van sy studentemaats.

Hy werk na universiteit in die Provinsiale Biblioteek in Kaapstad as hoof van die Afrikaanse boeke-aankope en as redakteur van Die Kaapse Bibliotekaris. In 1961 gaan hy vir verdere studie na die Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, waar hy op 5 Desember 1962 die doktoraal in Afrikaanse Taal- en Letterkunde aflê, met Nederlands en Perswetenskap as hoofvakke. Hierna word hy ’n senior assistentskap in Perswetenskap (Kommunikasiekunde) aan die Gemeentelijke Universiteit aangebied, maar hy wys die aanbod van die hand. Hy onderneem ’n uitgebreide reis deur Europa en besoek onder andere Griekeland en Israel, waarna hy teen die einde van 1963 terugkeer na Suid-Afrika. In 1964 trou hy met Ria van der Merwe en uit die huwelik word twee kinders (Anneke en Andries) gebore – hulle skei egter in 1969.

Hy word in 1963 aangestel as kunsredakteur van Die Vaderland in Johannesburg,[4] ’n posisie wat hy tot die begin van 1965 beklee. Hy dien ook op die redaksie van Sestiger. In hierdie tyd vestig hy hom in ’n woonstel in Hillbrow. Hy bedank sy werk by Die Vaderland as daar van hom verwag word om negatief teen die aanstelling van Jan Rabie as lid van die Akademie te reageer. Daarna reis hy en sy vrou anderhalwe jaar in die buiteland en besoek onder meer Nederland, Griekeland, Duitsland, Oostenryk, Joego-Slawië en Spanje. By sy terugkoms aanvaar hy in 1967 ’n pos as tydelike dosent in Taalkunde aan die Universiteit van Port Elizabeth en in 1968 is hy tydelike dosent aan die Rhodes Universiteit tydens André P. Brink se verblyf in Parys. Vanaf 1969 is hy as lektor verbonde aan die Universiteit van Natal in Pietermaritzburg en vanaf 1970 as senior lektor aan die Universiteit van Natal in Durban. Sy hoofleeropdrag is om hom toe te lê op die drama as genre en die Afrikaanse en Nederlandse drama in die besonder.

Hier trou hy in 1972 met Hannie Pienaar, ’n onderwyseres van Durban, wat ook radio-omroepster was en onder andere die Siembamba-program aangebied het. Hulle het drie kinders, met Daniël Willem die oudste. Hy koop in hierdie tyd die plasie Volmoed naby Ladismith in die Klein Karoo, waarheen hy dikwels gaan om in die stilte te kan skryf. In die sewentigerjare is hy ’n stigterslid van die Afrikaanse Skrywersgilde.

In 1975 onderneem hy tydens sy lang sabbatsverlof ’n reis na Noorweë, waar hy in Februarie in Nederlands ’n reeks lesings oor die Afrikaanse letterkunde gee aan die Germaanse Instituut van die Ryksuniversiteit van Oslo. Terwyl hy in Oslo is, gee hy ook saam met die Turkse skrywer Yasar Kemal ’n lesing voor die PEN Club International. Hy aanvaar in Maart 1984 ’n pos as departementshoof van Tale en Kommunikasie by die Skiereiland Technikon in Kaapstad, ’n pos wat hy tot met sy aftrede in 1997 beklee. In Oktober 1985 stig hy die Afdeling vir Joernalistiek, wat in 1991 tot ’n volwaardige departement ontwikkel. Hy het intussen deeltyds verder gestudeer en behaal in 1986 die D.Litt.-graad aan die Universiteit van Stellenbosch onder promotorskap van Merwe Scholtz met ’n tesis oor Tendense in die Afrikaanse kortverhaal 1867–1984. In dieselfde jaar word hy verkies tot voorsitter van die Afrikaanse Skrywersgilde, waar hy vir twee termyne in hierdie amp dien. Saam met Patrick Petersen is hy in 1996 instrumenteel met die stigting van die Afrikaanse Skrywersvereniging (ASV) en hy neem ook leiding met die skryf van hierdie organisasie se grondwet. Vir ’n termyn is hy ook voorsitter van die ASV.[5]

Hy is betrokke by die vervaardiging van verskeie televisieprogramme. So is hy regisseur van videoportrette van die digters Adam Small en Hendrik Januarie[2] en behartig hy in 1992 die regie, teks en vervaardiging van die dokumentêre program Afrikaans en Nederlands na apartheid. In 1996 gee hy ’n reeks lesings aan die Universiteit van Amsterdam en vanaf 1997 gee hy as buitengewone hoogleraar deeltyds lesings aan die Universiteit van Wes-Kaapland, terwyl hy voltyds skryf. In 2000 lewer hy die openingslesing by die Universiteit van Leipzig se Europese Werksessie oor Afrikaans getiteld “Afrikaans Extra Muros”. In 2002 is hy weer in die buiteland vir ’n lesingreeks in Nederland, Pole en Duitsland.

Hy maak veral as kortverhaalskrywer ’n enorme bydrae tot die Afrikaanse literatuur. Sy eerste verhale, getitel Bert die jagter en Die spioene, verskyn op 16-jarige ouderdom in 1953 in Die Huisgenoot. Hierna publiseer hy ander kortverhale in Die Huisgenoot en later ook in letterkundige tydskrifte.

Sy debuut is met die bundel Hoog teen die heuningkrans, waarin hy ’n fyn waarnemingsvermoë en insig in die psige van die enkeling bevestig, hoewel die tegniek realisties en tradisioneel is. Die verhale speel hoofsaaklik af in die Klein Karoo van sy jeug en die aksent val op die persoonlike ervarings van die lokale mens, wat meestal nie uitstyg tot meer universele betekenis nie.[6][7] P.G. du Plessis neem Die rooi vaas uit hierdie bundel op in die versamelbundel Halfeeu, waarin hoogtepunte uit die eerste vyftig jaar van Die Huisgenoot verskyn.

Verlore erwe, bou voort op hierdie platform en is aanduidend van die groei in sy tematiek en vakmanskap. Die verhale speel steeds af teen ’n plattelandse agtergrond en is ook steeds realisties in gees en sfeer. Ingeweef in die gebeure en ervarings van doodeenvoudige mense, slaag hy daarin om die geheimenis van lewe (en dood) raak te vat sodat die leser diep daardeur geraak word.

Vetkers en neonlig is soortgelyk van aard, maar De Vries bundel hierin ’n aantal verhale waarin hy wegbeweeg van gemoedelikheid na ’n soort makabere fantasie.[8]

De Vries ontvang vir sy eerste drie bundels (Hoog teen die heuningkrans, Verlore erwe en Vetkers en neonlig) in 1962 die Reina Prinsen Geerligs-prys. Hy bundel sy keuse uit verhale uit hierdie periode van sy skrywerskap later in Volmoed se gasie. Die titel verwys na Volmoed, die naam van sy geboortehuis, en “gasie” beteken betaling, sodat hy met hierdie verhale sy dankbaarheid of terugbetaling aan sy jeug maak. Hy het dan ook die boek gepubliseer om geld te verdien om sy geboorteplasie, wat hy terug gekoop het, af te betaal. Twee verhale verskyn hier vir die eerste keer in boekvorm, naamlik die boeiende vertelling Rooikoos Willemse is soek, oor ’n man wat so babbelas word dat hy aan sy identiteit begin te twyfel, en Fisante tussen die rose, die vermaaklike verhaal van ’n predikant se gebabbel nadat hy tydens ’n operasie te veel verdowingsmiddels ingekry het.

Met Dubbeldoor word hy deel van die Sestiger-beweging deur van hierdie stadium in sy skrywerskap verhale te skryf wat André P. Brink “laagverhale” noem waarin “magiese realisme” na vore kom.[9] Hierdie beskrywing tipeer die verwikkelde wyse waarop De Vries daarin slaag om deur metafore veelvuldige betekenisse en simbole in sy verhale te impliseer, terwyl hy steeds die fyn waarneming en in-diepte sielkundige blootlegging van sy vroeë verhale behou. In aanvulling by sy gebruik van die plaaslike mense en wêreld bring hy nou ook die Europese omgewing onder woord, soos in die titel van die bundel aangedui word, waar die dubbeldoor verwys na die vermenging van Europa en Afrika. Die titel kan egter ook betrekking hê op die mengsel van tradisioneel-realistiese en magiese tipe verhale.[10][11]

Die bundel Vliegoog neem hierdie temas en tegnieke verder. Die titel van die bundel is aanduidend van die verhale daarin, aangesien nie een van die saamgestelde oog van die vlieg se onderlinge gedeeltes die onderwerp van dieselfde hoek sien nie. Net so is die verhale onderling uiteenlopend van aard en volg nie een dieselfde patroon nie, of selfs dieselfde styl en struktuur nie, maar maak die geheel ’n saamgestelde beeld uit van die mensheid.[12][13]

Dorp in die Klein Karoo bevat sketse oor Ladismith en die lewenswyse, gebruike, vertellings en eienaardighede van die kontrei en die mense,[14] voorafgegaan deur die verhaal Op pad Sjina toe. Hierdie verhaal is ’n verbeeldingspel uit die kleintyd, wat treffend gekontrasteer word met die leefwêreld van die grootmens, wat nie toegang het of kan kry tot hierdie verbeeldingswêreld nie. So illustreer die skrywer dat werklikheid en fantasie twee kante van presies dieselfde saak is, afhangend van hoe jy daarna kyk. Dit is oorspronklik geskryf vir opname in die versamelbundel Herinnering se wei. Al sy prosa tot op daardie stadium (die kortverhaalbundels Hoog teen die heuningkrans, Verlore erwe, Vetkers en neonlig, Dubbeldoor en Vliegoog; die reisverhale Die rustelose sjalom en Afspraak met eergister, die streekskuns Dorp in die Klein-Karoo en die novelle Kruispad), word in 1967 met die Eugène Marais-prys bekroon.

Twee maal om die son, ’n titel wat verwys na die periode van twee jaar wat dit geneem het om hierdie verhale te voltooi, bevat kort verhale in die eerste persoon met België en Hillbrow as agtergrond.[15]

Briekwa word in briefvorm aangebied, afgewissel met grepe uit die wêreld van die skrywer se jeug en die mense uit die Klein Karoo. In die briefgedeeltes besin hy oor sy taak as skrywer. Hierdie wisselwerking tussen herinneringe, filosofie en verhale beklee sy vertellings met ’n groter skyn van waarskynlikheid en hy is so ’n vroeë voorloper van die postmodernistiese tendens in die Afrikaanse letterkunde.[16][17][18][19] Briekwa verower in 1974 die Perskorprys.

Bliksoldate bloei nie se titel is ’n variasie op ’n versreël van George Louw uit die gedig Hitler hou kajuitraad met homself.  De Vries spreek in hierdie stadium van sy skrywerskap die Suid-Afrikaanse rasseproblematiek meermale aan en die eerste deel van die bundel bevat vyf verhale waarin hierdie motief domineer. Die tweede deel bevat verhale oor die Klein Karoo en sy mense wat regstreeks by sy streekboeke aansluit.[20][21][22][23][24]

Kleurproblematiek word in verskeie verhale in Die uur van die idiote aangespreek.[25][26][27][28] In Soms op ’n reis stel André P. Brink ’n keur uit die verhale van hierdie tydperk saam en word dit uitgegee om met sy vyftigste verjaarsdag saam te val.

De Vries se latere verhale wat veral in Nag van die clown, Skaduwees tussen skaduwees en Tot verhaal kom gebundel word, vra meermale om ’n postmodernistiese lesing, soos wat Etienne van Heerden dit in sy studie Postmodernisme en prosa aantoon. Hy besin byvoorbeeld in sy verhale oor die spanning in die verhouding tussen woord en werklikheid, waar woorde ondoeltreffend is om werklikheid raak te vat, maar terselfdertyd die enigste manier is om te onthou en die werklikheid te probeer weergee. So is daar altyd ’n afstand tussen weergawe en werklikheid.[29] Veral Nag van die clown bevat baanbrekerswerk in hierdie verband. In “Siënese dagboek” word die skrywer in Siëna bewus van die Suid-Afrikaanse Trojaanse Perd-voorval van 1985. Hierdie insident word dan vergelyk met Siëna se eie bloedige geskiedenis en die onskuldige slagoffers uit hulle verlede. Die skrywer ondersoek in hierdie verhaal die bemoeienis van die kunstenaar met die werklikheid van die onstuimige Suid-Afrika en bely dat hy hierdie episode van woorde wou weerhou, omdat die mense soveel meer werklik is as woorde en hulle eie verhaal sonder woorde skryf. Die skrywer verwerk telkens die werklikheid en maak dit blote storie, soos in Die bruid uit dieselfde bundel, waar herkenbare politieke en samelewingspatrone duidelik aanwesig is. Op hierdie wyse word die storie skokkender en relevanter as die werklikheid. Hier word ook gebruik gemaak van ’n samevoegingstegniek, met verskillende stories wat gelyktydig afspeel, terwyl die blote noem van periferale besonderhede die indruk skep dat dit ’n sterk newemotief is en van meer as verbygaande belang. In verskeie verhale verskyn die skrywer self (of sy alter ego Thys van der Vyver) as beide outeur en karakter in die verhale, wat dan weereens vrae stel oor die spanning tussen fiksie en werklikheid en die leser subtiel medeskepper van en deelnemer aan die teks gemaak word.[30][31][32][33] Die kortverhaal Die bruid wen in 1988 die De Kat en Antenne se kortverhaalwedstryd en word bekroon met die Potpourri-prys. Nag van die clown is in 1990 op die kortlys vir die CNA-prys, in 1991 op die kortlys vir die toekenning van die Ou Mutual-prys en in 1992 op die kortlys vir die toekenning van die Helgaard Steyn-prys.

In Skaduwees tussen skaduwees is die post-apartheid werklikhede ’n dominante tema.[34][35][36]

Hierdie tema word voortgesit in Tot verhaal kom, met die meerduidige betekenis van die titel van tot jou sinne kom en om van sekere gegewens verhale te maak. Die ambag van die storieverteller is dus hier ook, soos in vroeëre bundels, ’n bykomstige tema.[37][38][39][40] In 2004 ontvang Tot verhaal kom die gesogte RAU-prys vir skeppende skryfwerk nadat dit ook op die kortlys was vir die toekenning van die W.A. Hofmeyr-prys.

’n Plaaswinkel naby oral bevat die verhaal Die ander aand by Botha. Pik, waar die grense tussen waarheid en verdigsel doelbewus opgehef word. In die inleiding word daarna verwys dat die verhaal gebaseer is op die “reine onwaarheid” en later word daarna verwys as die “reine waarheid”, terwyl die verhaal tergend afspeel in ’n duidelik herkenbare maar tog fiktiewe ruimte. Die meerderheid verhale in hierdie bundel is egter weer herkenbaar as realistiese streekskuns oor die Klein Karoo, soos in sy eerste bundels, met die verhaal van Stanley de Wit se koei (waaroor David Kramer ’n bekende liedjie geskryf het), ook ingesluit. Die swart hond van Bruidegomsdraai is ’n tradisionele spookverhaal.[41][42][43]

Ook die verhale in Op die wye oop Karoo is streekskuns, al is dit dan ook ’n enigsins ryper skrywer met baie wyer verwysingsraamwerk wat hier aan die woord is. In hierdie bundel bewys hy hom weereens as baasverteller, wat moeiteloos in sy weergawe van gewone mense se doen en late diep lewenswaarhede blootlê. Hy besin ook oor die aard en wese van sy kunstenaarskap en die onkenbaarheid van die kunstenaar.[44][45]

Die latere versamelbundel Verhale uit ’n koel voorhuis bevat ’n persoonlike keur uit sy streekskuns oor die Klein Karoo.[46][47] Rooikoos Willemse is soek is ’n keuse uit sy plaaswinkelstories[48][49] en Onder hoë sterre is ’n keur uit sy Kersverhale.[50]

Die verhale in Verbeel jou dis somer staan in die teken van die veranderinge wat daar vir blank en swart in die land gekom het na demokrasie in 1994, veral die stadige maar sekere verval en aftakeling. Die verhale weerspieël die ervarings van mense binne die samehang van hulle bestaan in die land, weergegee met ’n troos, humor en aanvaarding wat sprekend is van ’n indringende waarneming van die dieptes van die menslike siel. Hoewel die verval duidelik uitgewys word, is die verhale nie ’n nostalgiese verlange na die verlede nie, maar eerder ’n oproep om van nuuts af te bou en iets te skep wat die moeite werd is. Kenmerkend van die verhale is die feit dat die verhale nie sluit nie, met die suggestie dat die karakters midde-in ’n stroom is wat hulle meesleur, sonder dat hulle weet waarnatoe en hoe dit gaan eindig. Telkens word die plaaslike gebeure in gewone mense se lewens in samehang met en perspektief tot die groter wêreld geplaas. Die titel van die bundel staan in die teken van hoop en uitreik na die toekoms.[51][52] Verbeel jou dis somer is in 2010 op die kortlys vir die toekenning van die W.A. Hofmeyr-prys.

Die behoue huis is ’n persoonlike keur uit al sy kortverhale, uitsluitend die kontreiverhale oor die Klein Karoo. Wium van Zyl skryf ’n insiggewende inleiding vir hierdie bundel.[53][54]

Maar wie snoei die rose in die nag? bevat twaalf verhale, waarvan sommiges vroeër in Die Burger en By verskyn het, maar nou hersien en verwerk is vir hierdie bundel. Die ruimte wat verken word, is reeds bekend in De Vries se oeuvre, aangesien dit veral fokus op die Karoo-landskap en die mense van hierdie kontrei. Daar is ’n verskeidenheid eerstepersoonvertellers in die bundel, wat suggereer dat daar in iedereen ’n storie skuil. Hierdie metode benadruk ook die meelewing van die verteller met sy kontrei en gemeenskap, met sommige karakters uit vorige bundels wat hier ’n herverskyning maak en hierdie bundel dan ook intertekstueel met ander storiewêrelde verbind. Sommige van die verhale bespiegel dan ook hoor hoe stories ontstaan en vertel van die eienaardige plekke waar stories gevind kan word. Hoewel die verhale hoofsaaklik op die Karoo fokus, is dit nie slegs kontreikuns nie, want die sobere, melancholiese en soms geheimsinnige kom ook aan die bod, terwyl aktuele werklikhede soos armoede en die invloed van politieke verandering nie geïgnoreer word nie.[55][56][57]

De Vries se kortverhale en sketse word in verskeie versamelbundels opgeneem, insluitende Die Afrikaanse kortverhaalboek, Dekade: Resente Afrikaanse kortverhale, Halfeeu, Kortverhale vir verkenning, Mosaïek, Borde borde boordevol, Sewe sondes, nee meer, Vuurslag, Op hulle stukke, Wys my waar is Timboektoe, Allegaartjie, Soort soek soort, Steekbaard, Uit die kontreie vandaan, In ’n neutedop, Trekvoëls, Willekeur, Vertellers 1 en 2, Kort keur, Stad en stedelig en Heildronk. Hy publiseer ook in talle letterkundige tydskrifte, insluitende Standpunte, Sestiger en Kol. In vertaalde vorm word van sy kortverhale opgeneem in versamelbundels soos Erzähler der Welt (saamgestel deur Peter Sulzr), Armed vision (Martin Trump), A land apart (André P. Brink en J.M. Coetzee) en A century of new South African short stories (Michael Chapman).

Kruispad is die enigste novelle wat van hom verskyn. Dit is die dagboekverhaal van die getroude plattelandse predikant De la Harpe wat ’n verhouding aanknoop met ’n verwagtende ongehude vrou. Hierdie situasie gee aanleiding tot ’n persoonlike krisis, met ’n botsing tussen sy persoonlike begeertes en die godsdiens, en ’n soeke na selfidentiteit en waarheid.

Verder skryf hy ’n aantal reisverhale. Die rustelose sjalom is ’n verslag oor ’n reis in Israel, waar die titel verwys na die vrede wat daar heers te midde van bedreiging. Die reis is ’n pelgrimstog op die voetspore van Jesus, al begin hy waar Jesus geëindig het. Geslaagd is hier die balans tussen en afwisseling van belewing en feitelike inligting.[58]

Reise na die antieke wêrelde (veral Griekeland) word beskryf in Afspraak met eergister en die Nederlande in Joernaal uit ’n gragtehuis. Hierin teken hy op gevoelvolle wyse verskillende aspekte aan van die stad Amsterdam wat hom tydens ’n verblyf van etlike jare getref het. Uit laasgenoemde neem A.P. Grové Eerste woonplek in ’n gekke stad op in Trekvoëls, ’n versamelbundel van reissketse. Die rustelose sjalom en Afspraak met eergister word in 1967 met die Eugène Marais-prys bekroon, tesame met al sy ander gepubliseerde werke tot op daardie stadium. In Die Klein Karoo: ’n legkaart word foto’s van Paul Alberts gebundel saam met De Vries se beskrywing van die streek se geskiedkundige en kultuur-historiese kenmerke. Hy gee ook ’n weergawe van opsienbarende gebeurtenisse in die streek, soos moorde.[59]

Vir die boek Abraham H. de Vries in die Skrywers in woord en beeld reeks skryf hy oor sy lewe, studies en reise en lewer kommentaar oor sy eie werk. Hierdie outobiografiese oorsig is ’n interessante kykie in sy lewe en die invloede daarop. Sy lewensverhaal word in die boek toegelig met foto’s. Oor aspekte van die Afrikaanse kortverhaal skryf hy in Kort vertel (’n bundeling van sy lesings wat hy in 1996 aan die Universiteit van Amsterdam gelewer het), terwyl hy in Kortom en Kortom 2 ’n gids bied tot die kortverhale wat hy in Die Afrikaanse Kortverhaalboek opneem.[60][61][62]

Hy skryf ook die spanningsverhale Die swart sirkel, Mense agter glas en Alibi van ’n verdagte onder die skuilnaam Thys van der Vyver.

Hy is samesteller van verskeie versamelbundels, onder andere Kort keur,[63][64] Die Afrikaanse kortverhaalboek (wat as die prosa ekwivalent van die Groot Verseboek gereken kan word[65][66][67][68][69]), Eeu (honderd jaar van Afrikaanse kortverhale[70][71]), Steekbaard (Afrikaanse hondestories[72][73]), Uit die kontreie vandaan (streekskuns[74][75]) en Alles goed en wel (lagstories[76]).

Die fees van die malles is ’n keur uit die humoristiese werk van André P. Brink en Van heidebos en Skepper ’n keur uit R.K. Belcher se poësie. Hy is redakteur van Ingrid Jonker se Versamelde werke en saam met Rouston Gilfillan is hy redakteur van Op die wyse van die taal, ’n huldigingsbundel aan Merwe Scholtz ten tye van sy 65ste verjaarsdag.

Verder vertaal hy verskeie werke in Afrikaans, onder andere Marnix Gijsen se Jojakim van Babilon, Els Stam se Die ou sprokieskis, Nikos Kazantzakis se Zorba die Griek, W. Somerset Maugham se Die vonnis, Sadegh Hedayat se Die blinde uil en Adriaan van Dis se Palmwyn.

In die vyftigerjare verskyn gedigte van hom in Rooi Rose, gevolg deur die digbundel Proegoed in 1959. Hierin bundel hy gedigte soortgelyk in vorm aan dié van Boerneef, waarin hy die wêreld- en lewensverskynsels verwoord aan die hand van die perspektief van primitiewe mense wat in al hierdie dinge die werking van geheimsinnige magte vermoed. Die bundel doen dan ook aan as pikant, met verskeie kultuur- en denkpatrone wat op gemoedelike wyse deurmekaar geweef word. In die bundel maak die Paai-figuur uit Ladismith se wêreld (’n volksdigter van wie sommige rympies hier opgeteken word) die eerste keer sy verskyning. Ongelukkig is die bundel nie vry te spreek van ’n soort fragmentasie nie en word die denkpatrone nie tot ’n geheel saamgevoeg nie, terwyl die individuele gedigte in segging en beeldingskrag selde uitstyg bo ’n idee.[77][78]

Van sy gedigte word opgeneem in Gerrit Komrij se bloemlesing Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte. Hy publiseer ook gedigte in letterkundige tydskrifte soos Standpunte.

• Hoog teen die heuningkrans, 1957
• Verlore erwe, 1958
• Proegoed, 1959
• Vetkers en neonlig, 1960
• Dubbeldoor, 1963
• Vliegoog, 1965
• Die rustelose sjalom, 1965
• Dorp in die Klein Karoo, 1966
• Kruispad, 1966
• Afspraak met eergister, 1966
• Joernaal uit ’n gragtehuis,1968
• Twee maal om die son, 1969
• Volmoed se gasie, 1972
• Briekwa, 1973
• Bliksoldate bloei nie, 1975
• Die Klein Karoo: ’n Legkaart (saam met Paul Alberts), 1977
• Die uur van die idiote, 1980
• Kortom, 1983
• Soms op ’n reis (’n keur deur André P. Brink), 1987
• Abraham H. de Vries: Skrywers in woord en beeld, 1988
• Nag van die clown, 1989
• Kortom 2, 1989
• ’n Plaaswinkel naby oral, 1994
• Skaduwees tussen skaduwees, 1997
• Kort vertel, 1998
• Op die wye oop Karoo, 2002
• Tot verhaal kom, 2003
• Verhale uit ’n koel voorhuis, 2005
• Rooikoos Willemse is soek, 2006
• Onder hoë sterre, 2006
• Verbeel jou dis somer, 2009
• Die behoue huis, 2011
• Maar wie snoei die rose in die nag?, 2013

• Kort keur, 1977
• Die Afrikaanse kortverhaalboek, 1978
• Fees van die malles – André P. Brink, 1981
• Literêre dagboek 1987, 1987
• Steekbaard, 1995
• Eeu, 1996
• Uit die kontreie vandaan, 2000
• Alles goed en wel, 2007
• Van heidebos en Skepper – R.K. Belcher, 2008

• Versamelde werke – Ingrid Jonker, 1975
• Op die wyse van die taal – huldigingsbundel ter geleentheid van prof. Merwe Scholtz se 65ste verjaardag 8 Julie 1989, 1989

• Die blinde uil – Sadegh Hedayat, 1965
• Jojakim van Babilon – Marnix Gijsen, 1967
• Zorba die Griek – Nikos Kazantzakis, 1968
• Die vonnis – W. Somerset Maugham, 1968
• Die ou sprokieskis – Els Stam, 1969
• Palmwyn – Adriaan van Dis, 2001

• Die swart sirkel, 1961
• Mense agter glas, 1965
• Alibi van ’n verdagte, 1972

• Antonissen, Rob. Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede. Nasou Beperk Elsiesrivier Derde hersiene uitgawe Tweede druk 1964
• Antonissen, Rob. Kern en tooi. Nasou Beperk Eerste uitgawe Eerste druk Elsiesrivier 1963
• Antonissen, Rob. Spitsberaad. Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966
• Aucamp, Hennie. Kort voor lank. Tafelberg-Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe, Tweede druk 1980
• Beukes, W.D. (red.) Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990. Nasionale Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe eerste druk 1992
• Bosch, Erna. Mosaïek. Academica Pretoria Eerste uitgawe 1986
• Brink, André P. Vertelkunde. Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1987
• Cloete, T.T. (red.) Die Afrikaanse literatuur sedert sestig. Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980
• De Jager, Johan. Allegaartjie. De Jager-HAUM Pretoria Eerste uitgawe Vierde druk 1982
• Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
• De Vries, Abraham H. Op pad Sjina toe, in Herinnering se wei. Perskor-uitgewery Johannesburg Tweede uitgawe Eerste druk 1977
• De Vries, Abraham H. Kortom. Academica Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe 1983
• De Vries, Abraham H. Kortom 2. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1989
• Du Toit, P.A. Abraham H. de Vries (1937-). in Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Grobler, Hilda. Halfeeu. Blokboeke 33 Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1980
• Grové, A.P. Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans. Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk 1988
• Grové, A.P. Trekvoëls. Voortrekkerpers Beperk Johannesburg 1969
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
• Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652–2004. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Lategan, F.V. Dekade: Resente Afrikaanse kortverhale. Nasionale Boekhandel Bpk. Kaapstad 1965
• Lindenberg, E. (red.) Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde. Academica Pretoria en Kaapstad Vierde uitgawe Eerste druk 1973
• Moodie, Anita. Abraham H. de Vries, in Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
• Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
• Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
• Smuts, J.P. en Van Rensburg, R. Mosaïek. HAUM Kaapstad Vierde druk 1969
• Snyman, Henning. Kort keur: Abraham H. de Vries. Reuse-Blokboek 3 Academica Pretoria Kaapstad en Johannesburg Tweede druk 1983

• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 3. Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 2006

• Aucamp, Hennie. Die verskuilde redakteur: ’n Voorlopige verkenning van die ek-verteller in die ‘Brood’-verhale van Abraham H. de Vries. Standpunte. Nuwe reeks 126, Desember 1976
• Brink, André P. Die jokkie, die idioot en die edelman. Tydskrif vir Letterkunde, Jaargang 26 no. 3, Augustus 1988
• Du Toit, P.A. ’n Verkenning van enkele kortverhale uit ‘Kort keur’ deur Abraham H. de Vries. Tydskrif vir Letterkunde Nuwe reeks 19 no. 4, November 1981
• Erasmus, Elara. Onreg teenoor De Vries reggestel. Beeld, 16 September 2004
• Ester, Hans. Braam: SA se Simon Carmiggelt. Rapport, 5 Februarie 2012
• Fransman, Willem Jr. Petersen-toekenning aan Braam de Vries. Rapport, 13 November 2005
• Greeff, Rachelle “Die mateloos energieke Abraham” “Rapport” 4 Februarie 2007
• Jacobs, Jaco. SA se 2 gesigte. Plus, 16 Augustus 2003
• Le Roux, André. Skrywer Abraham H. de Vries – die situasie op vyftig. Die Burger, 9 Februarie 1987
• Loots, Sonja. Veteraanverteller De Vries met RAU-prys bekroon. Rapport, 19 September 2004
• Marais, G.F. ’Die matras’ van Abraham H. de Vries. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 21 no. 2, Mei 1983
• Pieterse, Henning. Vyf verhale uit ‘My mense’ saamgestel deur P.J. du Toit. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 27 no. 2, Mei 1989
• Pieterse, Henning. Vyf verhale uit ‘My mense’. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 28 no. 3, Augustus 1990
• Smith, Francois. Braam kom tot verhaal. Plus, 29 Junie 2002
• Van der Merwe, Kirby. Rakke vol stories in Braam se ‘winkel’. Rapport, 9 Junie 2002
• Van der Merwe, Peet. ’n Poging tot ’n interpretasie van ‘Jy moet jou by kry voor die kanon skiet’. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 18 no. 1, Februarie 1980
• Van der Merwe, Peet. ’Vlieë soek nie’ as programteks vir ‘Vliegoog’. Standpunte. Nuwe reeks 180, Desember 1985
• Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 35 no. 4 en Jaargang 36 no. 1, November 1997/Februarie 1998
• Van Zyl, Wium .Eer aan meesterskrywer van kort- én kontreiverhale gepas. Beeld, 9 Februarie 2012

• Aucamp, Hennie Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2009/11/04/KA/3/willemAucampstelvraeaanDeVries0931.html Geargiveer 4 Februarie 2014 op Wayback Machine
• Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2013/10/30/SK/11/skdevries.html%5Bdooie+skakel%5D
• Burger, Willie Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2004/07/17/KA/07/01.html
• Erasmus, Elfra Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2004/09/16/KA/03/03.html
• Greeff, Rachelle Rapport: http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2007/02/02/RU/5/DEVRIES.html
• Keyser, Gawie Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1998/04/29/17/5.html
• Pople, Laetitia: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2012/01/25/SK/14/AfrikaansOnbeperk.html%5Bdooie+skakel%5D
• Pople, Laetitia Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2012/02/09/SK/10/AbrahamdeVries.html
• Van der Merwe, Kirby Rapport: http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2002/06/9/17/5.html%5Bdooie+skakel%5D
• Van Zyl, Wium Volksblad: http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2012/02/10/VB/8/adevries.html

• Onderhoud deur André P Brink op LitNet: http://www.litnet.co.za/absa-ketting-andr-p-brink-gesels-met-abraham-h-de-vries/
• Onderhoud deur Marius Crouws op LitNet: http://www.oulitnet.co.za/mond/crous_de_vries.asp Geargiveer 13 Februarie 2012 op Wayback Machine
• Onderhoud deur Herman Wasserman op LitNet: http://www.oulitnet.co.za/mond/gesprek.asp Geargiveer 7 September 2014 op Wayback Machine

• Van der Merwe, Willem Petrus. Aspekte van die kortkuns van Abraham H. de Vries. M.A.-verhandeling Universiteit van Pretoria Junie 1983